جلوههایی از تکنیک و تزئین در هنر مهرهسازی اقوام سکایی مطالعه موردی گورستان خرمآباد مشگینشهر

مقاله حاضر، یکی از یافته­های تدفینی گورهای سلطنتی اقوام کوچ‌رو سکایی را مورد مطالعه قرار داده است. گورستان خرم­آباد مشگین­شهر -که به‌تازگی مورد کاوش علمی باستان­شناسان قرار گرفته است- براساس یافته­های باستان­شناختی، متعلق به اقوام سکایی است. مهره­های تزیینی در اشکال و رنگ­های متنوع، یکی از جالب­ترین هدایای تدفینی قبور این گورستان به‌شمار می­آید. این مهره­ها -که در اشکال متنوعی چون مستطیلی، مثلثی، استوانه­ای، دیسکی شکل، دانه تسبیحی و ... هستند- از جنس­های مختلفی چون طلا، مفرغ، عقیق، شیشه، سنگ و گل ساخته شده­اند. این مهره­ها، نشانگر مهارت و تخصص هنرمندان سکایی در امر مهره­سازی است و اشکال استاندارد و ماهرانه­ این مهره­ها، حاکی از تولید انبوه آن‌ها در کارگاه­های مخصوص مهره­سازی است. اشکال منظم برخی از آن‌ها، نشان‌دهنده‌ استفاده از روش قالب­گیری برای ساخت آن‌هاست، با این حال، در بین آن‌ها نمونه­هایی نیز با دست فرم داده شده­اند. روی برخی از این مهره­ها، تزییناتی دیده می­شود که به نظر می­رسد، قبل از خشک شدن آن‌ها، انجام پذیرفته است. به‌طور کلی شیوه ساخت و پرداخت این مهره­ها، سبک خاصی از هنر مهره­سازی را در غرب آسیا به‌نمایش می­گذارد که فراتر از هنر یک جامعه کوچرو است. شیوه انجام پژوهش حاضر، مبتنی بر اطلاعات میدانی و کتابخانه­ای است.