Türkiye’de Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: RALS-EG Eşbütünleşme Testi

Bu calismada 1980-2016 donemi icin Turkiye’de finansal gelisme ile ekonomik buyume arasindaki iliski arastirilmistir. Literaturde finansal gelisme buyume etkilesimini arastiran cok sayida calisma vardir. Ancak onceki calismalarin bircogunda finansal gelismeyi temsilen ozel sektore saglanan kredilerinin GSYH’ye orani, borsa kapitalizasyonunun GSYH’ye orani veya M2 gibi degiskenler kullanilmistir. Ancak, bu gostergeler finansal gelismenin karmasik cok boyutlu yapisini dikkate almamaktadir. Bu calismada literaturden farkli olarak finansal gelismeyi temsilen Uluslararasi Para Fonu (IMF) tarafindan hesaplanan finansal gelisme endeksi verileri kullanilmistir. Degiskenler arasindaki uzun donemli iliski Engle-Granger (1987) ve Lee vd. (2015) tarafindan gelistirilen RALS-EG esbutunlesme testleri ile analiz edilmistir. Engle-Granger esbutunlesme testi sonucu, degiskenlerin esbutunlesik olmadigini gosterirken, RALS-EG testi sonucu ise degiskenlerin esbutunlesik oldugunu ortaya koymustur. Ardindan uzun donem katsayilari tahmin edilmis ve finansal gelismenin ekonomik buyumeye pozitif katki sagladigi belirlenmistir. Ayrica yapilan Granger (1969) nedensellik testi sonucunda finansal gelismenin ekonomik buyumenin nedeni oldugu saptanmistir. Elde edilen bulgular arz oncullu hipotezin Turkiye’de gecerli oldugunu gostermistir. Finansal gelisme ve buyume arasinda bulunan bu iliski, politika yapicilarin buyumeyi tesvik etmek icin finansal gelismeyi saglayacak bankacilik sektorunu ve sermaye piyasalarini gelistirmeye yonelik gerekli duzenlemeleri yapmalari gerektigini gostermektedir. Farkli finansal araclara sahip derin ve likit bir piyasanin olmasi ulkelerin finansal soklara karsi direncini artirmaya yardimci olacak ve finansal istikrari da tesvik edecektir.