آزمون تجربی تئوری کنش عقلانی در تبیین تعاملات همسایگی/(موردمطالعه: جامعه شهری یزد)

تعاملات همسایگی ازجمله رفتارهایی هستند که امروزه موردتوجه جامعه شناسان شهری قرارگرفته‌اند. در این مقاله به‌منظور تبیین رفتارهای همسایگی از تئوری کنش عقلانی آیزن و فیش‌باین استفاده‌ شده است. متغیرهای نگرش به تعاملات همسایگی، هنجارهای ذهنی، قصد انجام رفتار، باورهای رفتاری و باورهای هنجاری سازه‌های اصلی این مدل را تشکیل می‌دهند. روش پژوهش، پیمایشی و با ابزار پرسشنامه اطلاعات لازم جمع‌آوری‌ شد. نمونه تحقیق شامل 385 نفر از ساکنان شهر یزد است که از طریق نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب و سپس به شیوه تصادفی ساده انتخاب‌شده‌اند. پرسشنامه این تحقیق محقق ساخت بوده که جهت سنجش پایایی آن از آزمون آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تائیدی استفاده گردید. نتایج نشان می‌دهد که بین سازه‌های مدل با تعاملات همسایگی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. به‌طوری‌که بین باورهای رفتاری و تعاملات همسایگی، بین باورهای هنجاری و تعاملات همسایگی، بین نگرش و تعاملات همسایگی، بین هنجارهای ذهنی و تعاملات همسایگی، بین قصد انجام رفتار و تعاملات همسایگی رابطه مثبت و معنادار مشاهده شد. با این‌حال هرچند سازه‌های مدل، همبستگی معنی‌داری با تعاملات همسایگی دارند، اما باید از دیگر سازه‌ها که در مدل‌های مشابه ارائه‌شده‌اند غافل نبود و تحقیقات گسترده‌تری در این زمینه انجام داد تا به یک مدل کلی‌تر با سازه‌های بیشتری دست‌یافت.