FUZÛLÎ’NİN LEYLÂ VÜ MECNÛN DİBÂCESİ’NDE YİNELEMELERİN ANLAMLA İLİŞKİSİ

Bu yazida Fuzuli (o.1556) tarafindan yeniden uretilen Leylâ vu Mecnun (1535) mesnevisinin baslangicinda yer alan “Dibâce” (Onsoz) kisminin dil ve anlamsal duzeyde mesnevideki fonksiyonu incelenmistir. Gelenekte Fuzuli’nin, model aldigi diger Leylâ ve Mecnun yazarlarindan farkli olarak eserini duzyazi ile baslatmasi bir yeniliktir. Fuzuli, bu kismi (Mensur Dibâce), uc rubai ve yaklasik iki sayfa olarak kurar. Dibâce’nin nazim kisminda (rubailer) gorulen uclu bolunme devaminda gelen duzyazi kisminda yuzeyde degildir. Ancak gramer ve anlama yansitilmistir. Duzyazi kismi icin sart cumlesi yapisi secilmistir. Bu yapi, uc kez yinelenir. Ancak bu cumleler, uzun tamlamalar ve ic ice gecen seci cumlecikleri ile gizlenmistir. Bu dil sinanmasini tecrube eden okur, Fuzuli’nin uclu katmanini ve bu katmanlara yerlestirdigi anlami, fark ederse metinde daha sonra geleceklere de hazirlikli hâle gelir. Bu arastirmada mesnevinin baslangicindaki Dibâce incelenmis ve diger bolumleri ile bagi kurularak yazarin, okurunu yinelemelerle metne hazirlama yontemleri gosterilmistir.