Sübsidans Nedeniyle Elek Yolu ve Açık Ocak Şevlerinde Meydana Gelen Deformasyonların Değerlendirilmesi: Soma-Kısrakdere Kömür Sahası için Örnek Bir Çalışma

KM2 ve KM3-linyit damarlari, Miyosen yasli Soma formasyonu′nda yer alan Kisrakdere komur zonunda olusmustur. Soma-Eynez komur sahasindaki Neojen yasli istifin tabaninda yer alan camurtaslarini uzerleyen sinirin hemen uzerindeki KM2-komur damarinin kalinligi 1 ile 25 m arasinda degismektedir. Saha, Turkiye’deki belli basli buyuk komur uretim alanlarindan birisidir. Yeralti komur uretimi Miyosen yasli M2-marnlarinin uzerinde yer alan KM2-komur damarinda yurutulmektedir. Isiklar uzunayak panellerinde yeralti komur uretimi nedeniyle olusturulmus olan yeralti acikliklari yuzeyden 291 m derinliktedir. Kirectasi (M3) ve marn (M2) katmanlari, tasman nedeniyle deforme olmus ve catlakli bir yapi kazanmistir. Boylelikle, olusan bosluklarin birbirleriyle baglanmasi ve acikliklara dogru ilerlemesi, elek yolunun cokmesine neden olmustur. Tasmandan etkilenen yuzey alaninin siniri etki acisiyla tanimlanir. Tasman, yeralti acikliklarinin merkezine yakin degil, uzun ayak panellerini dusey olarak kesen fay zonu uzerinde buyuk miktarda farkli oturmalara neden olmustur. Sonuc olarak, sahada asimetrik bir subsidans profili meydana gelmistir. Yuzeydeki catlaklarin boyutu ve yayiliminin, sahadaki tasman hareketi tamamlanincaya kadar artarak devam etmesi beklenmektedir. Elek yolu uzerindeki catlak desenlerinin gelisiminin, tasman profili boyunca farkliliklar sundugu belirlenmistir. Farkli catlak desenleri, bu profilin cekme ve cokme bolgelerinde gozlenmistir. Subsidanslar elek yoluna paralel ve dik alinmis kesitlerde incelenmistir. Bu nedenle kesitler uzerinde farkli kirilma acilari bulunmustur. Bunun birinci nedeni; kesitlerin komur damarina ve faya dik veya paralel konumda olmasi, ikincisi ise; her iki kesitin birbirlerinden farkli topografyalara sahip olmasidir. Cunku Kuzey – Guney yonunde alinmis kesit sevli bir topografyaya sahiptir. Bu calismada, catlak desenleri tasman profilinin olusturulmasinda kullanilmistir. Komur uretim panellerinin tesir acisi iki farkli kesitte incelenmistir. K-G yonunde alinmis kesitte uzun ayak panolarinin her iki tarafi icin sinir acilari sonlu elemanlar yontemiyle belirlenmistir. Dogu – Bati yonunde alinmis kesitte yer yuzeyinde gelismis farkli tasman catlak desenleri ve elek yolu boyunca tesis edilmis noktalardaki deformasyon olcumleri yardimiyla sinir acilari belirlenmistir. Her iki yontemden elde edilen sonuclar birbiriyle denestirilmistir. Iki yontemden elde edilen acisal farklarin 7° ile 10° arasinda degistigi belirlenmistir.