KUTADGU BİLİG’DE SIFAT-FİİL KULLANIMI ÜZERİNE KISMİ BİR İNCELEME

Turk dilinin yazili kaynaklari acisindan Kutadgu Bilig onemli bir yere sahiptir. Zira 1900’lu yillarin basinda Divanu Lugati’t- Turk bulunana kadar Turk dilinin elde bulunan ilk yazili kaynagi olarak Kutadgu Bilig kabul goruyordu. Bu kabulden dolayi eser cok buyuk ilgi gormus, Turkcenin erken donemleri ile ilgili tespit ve tahminler bu ilginin neticesi olarak ortaya cikmistir. Tabii ki bu durum eser uzerinde sayisiz calisma yapilmasina sebebiyet vermistir. Yerli ve yabanci Turkologlarin gecmiste yaptigi calismalar neticesinde eserin zenginlikleri buyuk oranda ortaya cikarilmistir. Kulturel, sosyal, tarihi ve dilsel yonlerden buyuk deger tasiyan Kutadgu Bilig gunumuzde de bircok calismaya kaynaklik etmektedir. Bu calismalar ile eserin mahiyeti daha da belirginlesmektedir. Eserin dilsel bir yonunu irdelemek amaci ile kaleme alinan bu yazida ise Kutadgu Bilig’in bazi beyitlerindeki sifat-fiil kullanimlari incelenecektir. Bu beyitler; 470-580, 645-830, 950-970 beyitleridir. Sifat-fiiller hakkinda giris mahiyetinde bilgi verildikten sonra Orta Turkce’de kullanilan sifat-fiil ekleri verilmis ve bu eklerin uzerinde durdugumuz beyit araliklarindaki kullanimlari incelenmistir. Sifat-fiil ekleri isaret ettikleri zamana gore siniflandirilmis ve orneklerdeki fonksiyonlari uzerinde durulmustur. Kisaca haklarinda bilgi verilen eklerin gectigi beyitler verilmis boylece vazifeleri ornek uzerinde gosterilmeye calisilmistir.  Belli beyit araliklarini irdeleyen calismanin neticesinde, sifat-fiil kullanimlari hakkinda bazi cikarimlarda bulunulmustur. Bazi eklerin islek olarak kullanilmisken bazilarinin ise islek olmadigi tespit edilmistir. Boylece Kutadgu Bilig’de sifat-fiil kullanimi hakkinda bir cerceve cizilmeye calisilmistir.