توصیف وتحلیل ساختار و عناصرمعماری دسکره گوریه، ایلام

عدم وجود راههای ارتباطی و محدود شدن محققین به معدود آثار کاوش شده در گذشته، علت ناشناحته بودن بسیاری از آثار ارزنده معماری این ناحیه از غرب ایران است. گوریه یکی از بناهای اشرافی ساسانی است که به دلیل قرارگیری در مخزن سد کنگیر ایوان در استان ایلام ، کاوش در آن انجام شد. در انتهای کاوش کارشیو یک بنای مستطیل شکل به مساحت 825 مترمربع و متشکل از تعدادی اتاق با حیاط و فضای داخلی نمایان شد که پس از آزادسازی کامل نیمه جنوبی جمعا 10 فضا از دل خاک بیرون آمد. طراحان بنا با آگاهی کامل از امکانات عناصر معماری موجود و بر اساس نقشه و الگوی از پیش طراحی شده، اقدام به ساخت آن نموده اند. مصالح آن از قلوه سنگ و ملات گچ نیم پخته نیمکوب است. سبک معماری و تزئینات وابسته در بنا متأثر از هنر رایج دوران ساسانی با هویت مستقل محلی خود است. شناخت نحوه ساخت، عرصه‌های سکونتی، علل شکل‌گیری، افول و تاریخگذاری این نوع سازه‌ها، مشخص نمودن شاخصه‌ها، تزئینات معماری و مواد و مصالح، نوع کاربری و عوامل موثر در سبکهای هنری آن، از سوالات و اهداف پژوهش بود که جهت پاسخ گویی به آنها از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از متون تاریخی و کاوش انجام شد. طبق یافته‌ها این بنا‌ می تواند در میان انواع کاخهای این دوران به عنوان یک دسکره با‌ کارکرد تشریفاتی/مسکونی مطرح باشد. بر اساس آثار و شواهد باستان شناسی به دست آمده، حیات در بنا از دوران ساسانی شروع و تا قرون نخستین اسلامی مورد استقرار متناوب قرار گرفته است. با کاوش در بنای گوریه نتایج مهمی در مورد درک نسبی از تکنیکهای معماری محلی و فرآیند فرهنگی جوامع مرفه ساسانی دراین حوزه فرهنگی حاصل شد. حیات فرهنگی منطقه بعد از فرآیند گذار از ساسانی به اسلامی همچنان با تغییرات نامحسوسی تداوم داشته است.