Bazı hibrit kestane genotiplerinin anaçlık potansiyelleri

Turkiye’de kestane yetistiriciligi kestane kanseri ve kok curuklugu hastaliklari ile kestane gal arisi zararlisinin tehdidi altindadir. Bu hastalik ve zararlilara karsi dayanikli cesitler gelistirmek amaciyla melezleme calismalari yapilmistir. Calismalar sonucunda A14, A25, A41 ve A100 genotipleri umitvar bulunmustur. Bu cesitlerden bazilari TTSM tarafindan tescil edilmistir. A14 genotipi ’Akyuz’, A100 genotipi ise ‘Macit 55’ ismiyle tescil ettirilmistir. Bu cesit ve genotipler ile asilama calismalari yapilmis ancak asi uyusmazligi sonucunda yasama oranlari dusuk olmustur. Akrabalik derecelerinin daha yakin olmasi nedeniyle genotip ve cesitlerin kendi cogurleri ile asi uyusmasinin daha iyi olabilecegi dusunulmustur. Bu calismada ‘Akyuz’ ve ‘Macit 55’ cesitleri ile A25 ve A41 genotiplerinin anaclik potansiyelleri incelenmistir. ‘Marigoule’ ise kontrol cesidi olarak kullanilmistir. Calisma 2013-2015 yillari arasinda Ondokuz Mayis Universitesi’nde yurutulmustur. Calismada saglam tohum orani, cikis orani, asi yapilabilir cogur orani, cogur capi, cogur capinin CV degeri ve tohumdan elde edilen cogur orani incelenmistir. Calisma sonucunda tum genotip ve cesitler generatif anaclik potansiyelleri bakimindan ustun bulunmustur. Ancak yillara gore degismekle beraber genotip ve cesitlerin anaclik degerleri arasinda farkliliklar gozlenmistir. Tohum anaclarinin kullaniminin zorunlu oldugu turlerde, anac adaylarinda kseninin etkisinin de arastirilmasi gerekmektedir. Ayrica bu kestane genotip ve cesitleri ile ilgili asi uyusma calismalari da yurutulmeli ve arazideki uzun yillar yasama oranlari belirlenmelidir.