Çatak - Bahçesaray (Van) Karayolu Üzerindeki Çığa Duyarlı Alanların Belirlenmesi

Ciglar, kar yagisinin fazla oldugu genellikle orta ve yuksek enlemlerin daglik alanlarinda, bitki ortusunden yoksun olan engebeli ve egimli arazilerde tabakalar halinde birikmis olan kar kutlesinin, ic ve/veya dis kuvvetlerin etkisi ile yamactan asagiya dogru hizla kaymasi olarak tanimlanirlar. Catak-Bahcesaray (Van) karayolu uzerindeki ciga duyarli alanlarinin belirlenmesini konu alan bu calisma, yogun kar yagislari ve cig olaylarinin meydana geldigi Van Golu guney kesiminin cig duyarlilik haritasini uretme ve degerlendirmeyi amaclamaktadir. Arastirma alani olarak secilen ve Bitlis Masifinin bir bolumunu olusturan bolge daglik ve egimli bir sahadir. Soz konusu sahada 4-5 Şubat 2020 tarihlerinde Van-Bahcesaray yolunun 19. km’sinde meydana gelen iki cigda 42 vatandasimiz yasamini yitirmistir. Bahcesaray ilcesi yol ayriminda 2004 yili ocak ayinda meydana gelen cigda ise Karayollari Genel Mudurlugu’ne mensup iki kisi hayatini kaybetmistir. Yuksek bir cig potansiyeli tasiyan bu alanda duyarlilik analizinin yapilmamis olmasi cig felaketinin olumsuz sonuclarina zemin hazirlamaktadir. Bu calisma kapsaminda, alandaki cig patikalari CBS (Cografi Bilgi Sistemleri) ve UA (Uzaktan Algilama) teknikleri kullanilarak tespit edilmis, duyarlilik analizi yapilirken yukseklik, baki, yamac egimi, yamac egriselligi ve bitki ortusu parametreleri kullanilmistir. Ulasilan bulgularin dogrulugu ise arazi calismalari ve bolge halki ile yuz yuze gorusmeler neticesinde teyit edilmistir. Agirlikli cakistirma metoduna gore hazirlanan cig duyarlilik haritasi 5 sinifa ayrilmistir. Gecmis yillara ait cig olaylari duyarlilik haritasi uzerine isaretlenmis ve tespit edilen ciga duyarli alanlarin gecmis cig olaylari ile tutarliligi karsilastirilmistir. Alanda yerlesmelerin dahil oldugu pek cok lokasyon duyarli ve yuksek duyarliliga sahip alan sinifindadir. Ozellikle Catak-Bahcesaray yol ayrimindan Bahcesaray ilce merkezine kadar olan kisimda duyarlilik degerleri oldukca yuksektir. Alanin en yuksek duyarliliga sahip kesimleri olan Kavussahap Daglari ve Veribani Tepe cevresi, yerlesme ve karayolundan yoksun olmalari sebebiyle cig kontrolune gerek duyulmayan alanlardir. Ancak yuksek risk tasiyan Andicen, Isinli, Sozveren, Cilga ve Eliacik mahalleleri ile yine yuksek riske sahip Gorentas ve Teknecik mahallelerinde yerlesim duzeni ve tum beseri faaliyetler kontrol altinda tutulmalidir.