MALATYA İL MERKEZİNDEKİ BİR ANADOLU LİSESİ’NDE ÖĞRENİM GÖREN ÖĞRENCİLERİN İÇME SÜTÜ TÜKETİM DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Giris ve Amac: Icerdigi besin ogeleriyle insanlar icin elzem bir gida maddesi olan sut, insanligin varligindan bu yana beslenmenin temel taslarindan biri olmustur. Bu calismanin amaci lise ogrencilerinin sut tuketim davranislarini incelemektir. Gerec ve Yontem: Kesitsel tipteki bu calismanin  evrenini Malatya Anadolu Lisesi’nde ogrenim goren 13-18 yas arasi 712 ogrenci olusturmustur. Calismada ulasilmasi gereken minimum orneklem buyulugu %80 guc ve %95 guven araliginda 250 kisi olarak bulunmustur. Inonu Universitesi Bilimsel Etik Kurul izni alindiktan sonra 2016 Yili Ekim – Aralik doneminde yapilan bu arastirmada sinif tabanli kume ornekleme yontemi ile 401 ogrenciye ulasilmistir. Sosyo demografik bilgiler ve   sut tuketimi ile ilgili uygulamalari kapsayan 22 soruluk anket, ogrencilere gozetim altinda uygulanmistir. Uygulama  oncesinde arastirmanin amaci ve anket sorularinin nasil doldurulmasi gerektigi anlatildiktan sonra, anket formu ogrencilere dagitilmis ve doldurulmasi istenmistir. Arastirma verileri SPSS 22 paket programinda degerlendirilmis, verilerin analizinde Ki Kare testi kullanilmistir. Yanilma duzeyi olarak  p<0.05 secilmistir. Bulgular. Bu arastirmaya 206’si (%51,4) kiz, 195’i erkek (%48,6) toplam 401 birey katilmistir. Calismaya katilan kizlarin yas ortalamasi 15,42 ± 1,25 yil, erkeklerin yas ortalamasi 15,45 ± 1,11 yil olarak bulunmustur. Calismaya katilan kizlarin agirlik ortalamasi 54,32 ± 7,46 kg, erkeklerin ise 64,87 ± 12,04 kg olarak bulunmustur. Calismaya katilan kizlarin boy  ortalamasi 163,93 ± 5,56 cm, erkeklerin ise 174,79 ± 6,63 cm olarak bulunmustur. %96’3’u aileleri ile birlikte oturan ogrencilerin ve %89,8’i  Malatya il merkezinde ikamet etmektedir. Ogrencilerin annelerinin %28,4’u, babalarinin ise %49,6’si yuksekokul mezunudur. Ailelerin %25’2’sinin aylik geliri 4515 TL ve uzerinde, geriye kalanlar ise daha az bir gelire sahiptirler. Ogrencilerin %81’ i  sut icmeyi sevdiklerini,%52,1’I saglikli bir yasam icin sut icilmesi gerektigini, %70’u  ise miktar olarak gunde bir bardak icilmesinin yeterli oldugunu belirtmislerdir. Ogrencilerin %16,7’si gunluk olarak hic sut tuketmediklerini, %54,6’si haftada bir kac bardak, %20’4’u gunde bir bardak ve %7,2’si ise her gun iki bardak sut tukettiklerini ifade etmislerdir. Ogrencilerin %40,2’si sutu sicak ve/veya sekerli bir sekilde, %28,9’u soguk ve sade, %27’6’si ise meyveli, kahveli veya balli ictiklerini belirtmistir. Sut %43,1 oraninda tam yagli, %36,7 oraninda ise yarim yagli olarak tuketilmektedir. Ogrencilerin %66,8’i sutu market/bakkaldan, %22’7’si sokak sutcusunden aldiklarini ve %9,7’si ise kendi uretimleri oldugunu belirtmistir. Verilerin analiz edildiginde; sutun, erkekler tarafindan (%86,7), kizlara (%75,6) gore daha fazla sevildigi (p=0,005), erkeklerin kizlara gore daha fazla sut tukettikleri (p=0,0001) ve ailede gelir arttikca sut tuketiminin de artis gosterdigi saptanmistir (p=0.005). Sonuc ve Oneriler: Bu calismada ogrencilerin sutu sevdiklerini belirtmelerinde karsin gunluk tuketilen sut miktarinin  yeterli olmadigi soylenebilir. Calismamizda gelisme caginda olan lise ogrencilerinin sutun besin degeri, tuketim miktari gibi konularda bilgilendirilmeye ihtiyac duyduklari dusunulmektedir. Bu  kapsamda saglik konularinin entegre edilebilecegi derslerde sut tuketiminin yaralari konusunda bilinclendirilmeleri onerilebilir Anahtar Kelimeler : Lise ogrencileri, sut tuketimi, bilgi, tutum ve davranis