اثر تیمار سرمادهی بر ویژگیهای فیزیولوژیکی جوانهزنی سه رقم سویا

به­دلیل حساسیت گیاهچه­های سویا به سرما، مطالعه حاضر به­منظور اثر مدت زمان سرمادهی و رقم بر ویژگی­های فیزیولوژیک جوانه­زنی بذر سویا، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح پیش­سرمایی (شاهد، 10، 20، 30 و 40 روز) در دمای 4 درجه سلسیوس و سه رقم (جی­کا ، لینفورد و کلین) در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه محقق اردبیلی در سال 93 با سه تکرار به اجرا درآمد. صفات درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی، سدیم، پتاسیم، کلسیم، هدایت الکتریکی، قند محلول، فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز اندازه­گیری شد. اثر متقابل رقم وپیش­سرمایی بر تمام ویژگی­های بیوشیمیایی جوانه­زنی بذور به­جز فعالیت آنزیم پراکسیداز،کاتالاز و هدایت الکتریکی معنی­دار بود. بیش­ترین درصد و سرعت جوانه­زنی از تیمار 40 روز پیش­سرمایی به­دست آمد. با افزایش مدت زمان سرمادهی از شاهد (بدون سرمادهی) به 40 روز سرمادهی هدایت الکتریکی بذور به میزان 27 درصد افزایش یافت. اثر متقابل رقم و سرمادهی بر روی عناصر معدنی سدیم، پتاسیم و کلسیم معنی­دار بود و با افزایش مدت سرمادهی درصد سدیم کاهش و پتاسیم و کلسیم افزایش یافت. 40 روز سرمادهی موجب افزایش 5/8 درصدی قند محلول نسبت به شاهد (بدون سرمادهی) گردید. فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدانت کاتالاز و پراکسیداز با افزایش طول مدت سرمادهی افزایش یافت. بیش­ترین فعالیت آنزیم کاتالاز از رقم مقاوم به سرما (جی­کا) با مقدار 50/8 میکرومولار بر دقیقه بر گرم وزن تر و بیش­ترین فعالیت آنزیم پراکسیداز از 40 روز سرمادهی به مقدار 24/37 میکرومولار بر دقیقه بر گرم وزن تر به­دست آمد. با توجه به نتایج فیزیولوژیک حاصله تیمار 40 روز سرمادهی به­دلیل بالابودن درصد و سرعت جوانه­زنی، فعالیت بالای آنزیم­های آنتی­اکسیدانت و قند محلول برای استقرار بهتر گیاهچه­ها و کشت توصیه می­گردد.