سنگهای مزار، نمودی از وحدت مذاهب مختلف اسلامی در ایران؛ گونهشناسی، طبقهبندی و مطالعه آرایههای سنگ مزارهای نوع گهوارهای

با توجه به اهمیت موضوع مرگ و معاد در جهان‌بینی اسلامی، مسئله تدفین و چگونگی آن از نگاه اسلام، جایگاهی ویژه دارد. اگرچه در زمینه ساخت قبور و نشانه‌های مرتبط با آن در مذاهب گوناگون اسلامی دیدگاه‌‌هایی متفاوت وجود دارد، پرسش پیش رو این است كه این تفاوت‌ها در ایران به چه صورتی بروز و ظهور یافته‌اند؟ نگارندگان بر این باورند كه در قبرستان‌های شناسایی شده از دوره‌های مختلف اسلامی ایران، شواهد و نشانه‌هایی به چشم می‌خورد كه نگاه تقریبا نزدیكی در میان مذاهب گوناگون اسلامی در زمینه چگونگی ساخت یادمان‌های مربوط به مردگان وجود داشته است. گستردگی حوزه پراکنش، کتیبه‌ها و نقوش موجود بر سنگ قبرهای گهواره‌ای بیان‌گر آن است که این سنگ قبرها صرفا به جغرافیا، دوره سیاسی یا مذهب خاص محدود نبوده‌اند. وحدت شكل سنگ مزارهای مورد بررسی قرار گرفته، در حقیقت بیان‌گر وحدت سیاسی و عقیدتی مردمی است که زیر لوای اسلام زندگی می‌کردند. تنوع نقوش و تفاوت‌های جزئی فرم‌ها، گویای ویژگی‌های منطقه‌ای و تسامح مذاهب مختلف موجود در ایران‌اند.