Lojistik Faaliyetlerin Akdeniz Ülke Ekonomileri ile İlişkisi

Kuresellesen dunya pazarinda ulkelerin ekonomik buyumelerini saglayabilmeleri adina ticaret ve sanayi alaninda yaptiklari gelismeler buyuk onem arz etmektedir. Bu hareketle ticaretin serbestlesmesi uluslararasi ticaretin genel itibariyle seyrini olumlu yonde etkilemistir. Uluslararasi ticaretin ulkeler ve firmalar arasinda rekabet yaratan bir unsur haline gelmesinin sonucu olarak da lojistik dikkat cekmektedir. Bu gelismeler dogrultusunda uluslararasi ticaretin istenen boyutlarda ve surdurulebilir olmasi icin lojistik sektoru stratejik bir boyut kazanmakta ve ekonomide kaldirac gorevi gormektedir. Lojistik sektoru, ulke ekonomisi uzerinde yatirimlar, istihdam ve milli gelir konularinda sahip oldugu etki ve kuresellesen ticaret aglari sayesinde gosterdigi gelisme ile yogun sekilde dikkat ceken sektorler arasindadir. Ozellikle rekabet gucunu artirmayi amaclayan isletmeler ve ulkeler sektorun gelisimi icin ciddi yatirimlar yapmakta ve sektorun muhtemel getirileri konusunda buyuk beklentilere girmektedir. Yapilan yatirimlar ve beklentiler sonucu ozellikle uretim faaliyeti gerceklestiren sektorler lojistik degiskenlerden fazlasiyla etkilenmektedir. Diger taraftan lojistik icin yapilan yatirimlar isletmelerin veya ulkelerin ticari olusumlarini da dogrudan olumlu yonde etkilemekte ve ticaret hacimlerini artirmalarina araci olmaktadir. Lojistigin isletmeler ve ulkeler icin onemi ulkelerin gerceklestirdigi uluslararasi ticaretleri icin de gunden gune gelisme gostermekte ve vazgecilmesi mumkun olmayan bir noktaya varmaktadir. Lojistigin ulkeler icin onemi ulkelerin var olduklari cografyalar ve sahip olduklari lojistik imkânlari acisindan degiskenlik gosterebilmektedir. Ozellikle denize kiyisi olan ve bu sayede deniz tasimaciligi ile lojistik akisini verimli bir sekilde gerceklestirebilen ulkelerin uluslararasi ticaretlerinde daha buyuk kazanc elde ettigi gozlemlenmektedir. Diger taraftan ayni bolgede var olan ulkelerin ekonomik ve ticari acidan benzerlik gosterdigi de soylenebilir. Bu kapsamda yapilan calismada lojistik faaliyetlerinde var olan ortak nokta ve ekonomik acidan birbirlerine benzerlik gostermektedirler. Ulkelerin ekonomik acidan buyuklukleri ve lojistik faaliyetlerinin ilgili ulkelerin ekonomik buyuklugune etkisini inceleyebilmek amaciyla Akdeniz’e kiyisi olan 15 ulke ekonomisine lojistik sektorunun etkisi 1980 - 2018 donemi icin lojistik performans endeksi ve gayri safi yurtici hâsila degerleri ile panel veri analizi kullanilarak incelenmistir. Calismada 2007, 2010, 2012, 2014 ve 2016 yillarini kapsayan analiz sonuclarinda orta seviyede pozitif yonlu bir iliskiye ve gayri safi yurtici hâsilada yasanan degismelerin %32 oranindaki kisminin lojistik performans endeksi ile aciklanabildigine ulasilmistir. Diger taraftan ulkeler bazinda yapilan analizlerde Turkiye ve Arnavutluk icin lojistik performans endeksi ile gayri safi yurtici hâsila arasindaki en yuksek iliski elde edilmistir. Turkiye ve Arnavutluk ulkelerinin gayri safi yurtici hâsila degerlerindeki degisim yuksek oranda lojistik performans endeksi ile aciklanmaktadir. Bu durum ise ilgili iki ulkenin ekonomik buyuklugunde lojistik faaliyetlerin onemini ortaya koymaktadir. Ayrica ulkelerin lojistik performans endeksini olusturan faaliyetler arasinda yogun olarak “Altyapi” ve “Gumruk” faaliyetlerine agirlik vermeleri halinde daha yuksek seviyede gayri safi yurtici hâsilaya sahip olabilecekleri saptanmistir.