تحلیل بهینگی فرایند تضعیف در کُردی سنندجی

تحقیق حاضر بر اساس اصول و روش­های واج­شناسی بهینگی به بررسی فرایند آوایی تضعیف به ویژه نوع صفیری­شدگی آن، یعنی تبدیل یک همخوان انسدادی به یک همخوان سایشی یا ناسوده، در گویش کردی سنندجی می­پردازد. بررسی و تحلیل داده­ها نشان می­دهد که فرایند مذکور در همۀ جایگاه­هایی که تحت عنوان ضعیف شناخته می­شوند، یعنی جایگاه­های آغازۀ هجا، پایانۀ هجا و میان-واکه­ای و با یکی از انگیزه­های رسایی (در خوشه­های دوهمخوانی پایانۀ هجا و به منظور حفظ انطباق آنها با اصل توالی رسایی)، یا همگونی در میزان رسایی با یک آوای مجاور که از میزان رسایی بالاتری برخوردار است، به وقوع می­پیوندد. اما در نوع خاصی از تضعیف در این گویش که عمدتا محدود به بافت­های واجی می­شود و بافت­های صرفی مانع اعمال آن می­شوند، با وجود یکسانی انگیزۀ وقوع، یعنی همگونی در میزان رسایی، تغییر نه در نوع انسداد بلکه در میزان آن در یک آوای واحد رخ می­دهد.