PRİMER HİPERPARATİROİDİDE, PARATİROİD ADENOM AĞIRLIĞI İLE PREOPERATİF BİYOKİMYASAL PARAMETRELER ARASINDAKİ İLİŞKİ

Amac: Primer hiperparatiroidizmli hastalarda klinik belirti ve bulgular hastadan hastaya farkliliklar gostermektedir. Bu calismada, paratiroid adenom agirligi ile ameliyat oncesi tespit edilen serum parathormon (iPTH), kalsiyum (Ca), fosfor (P), alkalen fosfataz (ALP), 25-hidroksivitamin D (25(OH)D3) ve uriner kalsiyum atilimi gibi biyokimyasal parametreler arasinda iliski olup olmadiginin tespiti amaclandi. Gerec ve yontem: Bu retrospektiv arastirmada, endokrinoloji poliklinigimizce 1996 - 2005 yillari arasinda takip edilen, histopatolojik olarak paratiroid adenomu tanisi dogrulanmis 45 hasta calismaya alindi. Yuksek kreatinin duzeyleri, multiple endokrin neoplazi sendromu, paratiroid karsinomu olanlar ve patolojik incelemede paratiroid hiperplazisi tespit edilenler calismaya alinmadi. Hastalarin iPTH, Ca, ALP, 25(OH)D3 ve 24 saatlik uriner kalsiyum atilimi kaydedildi. Pearson ‘bivariate’ korelasyon analizi yontemiyle istatistiksel analiz yapildi. Bulgular: Yas ortalamasi 52,7 yil (23-76) olan 45 hastanin laboratuvar incelemelerinde; operasyon oncesi donemde ortalama Ca:11,8 ± 1,0 mg/dL (aralik:10,1-15,4; normal: 8,5-10,5), P: 2,3 ± 0,5 mg/dL (aralik:1,2-3,5; normal: 2,7-4,5), ALP:332 ± 199 U/L (aralik: 80-1143; normal:90-260), 25(OH)D3:24,9 ± 23,5 ng/mL (aralik: 5-101; normal > 20), PTH: 376 ± 389 pg/mL (aralik: 65-1562; normal 10-65) ve idrar kalsiyum atilimi 523 mg/24 saat (aralik:98-850; normal: < 300) olarak tespit edildi. Paratiroid adenomlarinin ortalama agirligi 1098 ± 804 mg (110- 3600)’di. Adenom agirligi ile serum kalsiyum konsantrasyonlari arasinda anlamli pozitif korelasyon (r=0,33, p < 0,05) ve 25(OH)D3 konsantrasyonlari arasinda anlamli negatif korelasyon (r=-0,43, p < 0,01) tespit edildi. Ayrica 25(OH)D3 ile PTH (r=-0,29, p < 0,05) ve ALP(r=-0,36, p < 0,05) arasinda anlamli negatif korelasyon, PTH ile ALP konsantrasyonlari arasinda anlamli pozitif bir korelasyon (r=0,50, p=0,001) saptandi. Sonuc: Calismamizda paratiroid adenomu agirligi ile serum kalsiyum konsantrasyonlari arasindaki pozitif korelasyon, adenom agirliginin, hastaligin laboratuvar ve klinik prezentasyonunu etkiledigini gostermektedir. Paratiroid adenomu agirligi ve 25(OH)D3 duzeyi arasindaki negatif korelasyon, D vitamini eksikliginin yaygin olarak goruldugu ulkemiz icin kayda deger bir bulgudur. D vitamini eksikligi, ulkemizde, asemptomatik primer hiperparatiroidi yaninda, ciddi klinik bulgularla basvuran vakalarin sik olarak gorulmesine katkida bulunabilir.