بررسی اثر اسید آسکوربیک و ملاتونین بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و تحمل به شوری در رز مینیاتوری(Rosa chinensis var.minima)

شوری خاک یک محدودیت غیرزیستی مهم است که بر عملکرد و کیفیت گل‌های زینتی تأثیر می‌گذارد. این پژوهش با هدف بررسی اثر تنظیم کننده رشد ملاتونین و اسید آسکوربیک بر افزایش عملکرد و کیفیت رز مینیاتوری (Rosa chinensis var.minima) تحت شرایط تنش شوری در گلخانه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در شهر کرج، بر‌‌روی قلمه‌های دوساله رز‌های مینیاتوری درگلدان‌های پلاستیکی با دهانه 14 سانتی‌متر حاوی کوکوپیت و پرلیت (1 : 1)، بصورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کاملا تصادفی و در چهار تکرار، بهار سال 1397 انجام شد. فاکتورهای مورد استفاده در این آزمایش شامل، محلول‌پاشی برگی ملاتونین (در چهار غلظت 0، 1، 10 و 100 میکرومولار) و اسید آسکوربیک (در سه غلظت 5/0، 5/1 و 3 میلی‌مولار) و تیمار ترکیبی شامل (دو سطح ملاتونین 1میکرومولار×اسید آسکوربیک 5/0 میلی‌مولار و ملاتونین 1 میکرومولار×اسید آسکوربیک 5/1 میلی‌مولار) و تنش شوری (با سه سطح صفر، چهار و هشت دسی‌زیمنس بر متر) بود. نتایج نشان دادند، تنش شوری بطورکلی باعث کاهش خصوصیات مورفولوژیکی شده؛ در این پژوهش موثرترین تیمار در محلول‌پاشی با تیمار اسید آسکوربیک 3 میلی‌مولار مشاهده شد که تعداد گل و ارتفاع شاخه را نسبت به شاهد، به‌ترتیب 36 درصد و 86 درصد افزایش داد. محلول‌پاشی با تیمار ملاتونین 100 میکرومولار بیشترین اثر را بر میزان غلظت عناصر نیتروژن و پتاسیم نسبت به شاهد به‌ترتیب 43 درصد و 11 درصد نسبت به شاهد، نشان داد. تجمع قندهای محلول طی تنش شوری باعث حفظ پتانسیل اسمزی و کاهش دهیدراتاسیون می‌شود و بیشترین میزان قند محلول برگ با افزایش 11 درصد نسبت به شاهد و پرولین در محلول‌پاشی با تیمار ملاتونین 1 میکرومولار مشاهده شد. بنابراین می‌توان از توانایی این آنتی اکسیدان در راستای بهبود رشد و نمو گل رز مینیاتوری در شرایط تحت تنش شوری استفاده کرد.