Waarom kiezen patiënten niet voor het “beste” ziekenhuis?*

Doel: Inzicht verkrijgen in hoe patienten bij een bepaald ziekenhuis terecht komen en waarom het keuzegedrag van veel patienten niet overeenkomt met dat van de ‘actieve patient’ die beleidsmakers voor ogen hadden toen zij het Nederlandse zorgstelsel hervormden. Opzet: Semigestructureerde interviews met poliklinische patienten van 2 afdelingen in 3 ziekenhuizen. Methode: De interviews werden gehouden, opgenomen, getranscribeerd en geanalyseerd volgens de ‘grounded theory approach’. Resultaten: Er zijn 142 interviews gehouden. Wij onderscheidden 3 niveaus die weergeven hoe actief patienten hun keuze maakten: passief, semi-actief en actief. Passieve patienten gingen naar het voor de hand liggende ziekenhuis zonder kwaliteitsinformatie te gebruiken of alternatieven te overwegen, terwijl actieve patienten zowel informatie gebruikten als alternatieven overwogen. Verschillende factoren beinvloedden het keuzeproces. Op basis van deze factoren en de mate waarin patienten actief kozen, konden we patienten classificeren in 5 types, waaronder patienten die door hun ziekteproces geen keuze hadden en patienten die voldeden aan het beeld van de actieve patient die beleidsmakers voor ogen hebben. Conclusie: Al varieren patienten in de manier waarop ze een ziekenhuis kiezen of, passiever geformuleerd, hoe ze ergens terecht komen, de meeste geinterviewde patienten gingen naar het voor de hand liggende ziekenhuis. Deze patienten zien geen reden om actief te kiezen of hebben het idee dat ze geen keuzemogelijkheid hebben. Het idee van actief kiezende patienten komt voort uit het marktdenken, maar dit onderzoek wijst uit dat principes uit deze wereld niet altijd passen in de zorg. Toch waarderen patienten het om te kunnen kiezen voor ‘hun’ ziekenhuis. (aut. ref.)