FAKTÖR ANALİZİ VE TARIMSAL ARAŞTIRMALARDA ELDE EDİLEN VERİLERE UYGULANMASI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA1

Tarim alaninda yapilan bircok calismada cogu zaman birden fazla degiskene ait veriler elde edilmektedir. Bu veriler tek degiskenli istatistik analiz metotlari kullanilarak analiz edildiginde, ele alinan faktorlerin tam olarak aciklanmasi yeterli olmayabilir. Dolayisiyla cok degiskenli istatistik analiz metotlarina ihtiyac duyulmaktadir. Cok degiskenli istatistik analiz metotlari degiskenler arasi iliskilerden yararlanarak olaylari daha kolay ve daha anlamli bicimde yorumlanmasini saglamaktadir. Boylece daha az parametre ile incelenen olaylar ifade edilebilir. Bu calisma, cok degiskenli istatistik tekniklerinden biri olan faktor analizinin aciklanmasi ve tarimsal arastirmalarda yararlanma imkanini gostermek amaciyla yapilmistir. Ilave olarak analizin yapilmasi ve sonuclarin yorumlanmasi bir ornek uzerinde gosterilmistir. Bu amacla yerli koyun irklarinda yapilan kuzu besisi denemesi sonunda 46 kuzudan elde edilen vucut olculerine ait veriler kullanilmistir. Bu vucut olculeri cidago yuksekligi, sagri yuksekligi, gogus derinligi, bel cevresi, kurekler arkasi gogus genisligi, vucut uzunlugu, gogus cevresi ve incik cevresi degerleridir. Faktor analizi bu verilere hem elde hem de bilgisayarda Minitab Release 14 istatistik programinda uygulanmis ve bu asamalar sirasiyla gosterilmistir. Vucut olculeri verilerine uygulanan faktor analizi sonucunda iki faktor tespit edilmis olup bu faktorlerin toplam varyansin % 98’ini acikladigi, 1. faktorun toplam varyansin % 59’unu, 2. faktorun ise % 39’unu acikladigi belirlenmistir. Cidago yuksekligi, sagri yuksekligi, gogus derinligi ve bel cevresi birinci faktoru; kurekler arkasi gogus genisligi, vucut uzunlugu, gogus cevresi ve incik cevresi ikinci faktoru olusturmustur