نقش مالکیت در تحقق تصرف عدوانی

یکی از دعاوی شایع که به دنبال اختلاف اشخاص بر سر مالکیت اموال مطرح می‌شود دعاوی تصرف عدوانی است. در این دعوا، متصرف سابق با اثبات این مساله که متصرف لاحق به نحو عدوان و به طور غیرقانونی بر ملک سیطره یافته است، رفع تصرف و بعضا مجازات وی را از مرجع قضایی درخواست می‌کند. در تصرف عدوانی حقوقی، دادگاه اساسا به موضوع مالکیت وارد نمی‌شود و سند مالکیت تنها می‌تواند اماره سبق تصرف آن هم در مواردی باشد که دلیلی بر خلاف آن وجود ندارد. اما در تصرف عدوانی کیفری، به دلیل استفاده مقنن از برخی واژگان و اصطلاحات، این شائبه ایجاد شده است که احراز مالکیت شاکی برای تحقق این جرم لازم است. در هر حال، مطالعه آرای قضایی گویای این واقعیت است که در خصوص لزوم احراز مالکیت و همچنین دلیل مثبت مالکیت بین دادگاه‌ها، وحدت رویه وجود نداشته و تناقضی بارز به چشم می‌خورد.