AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKU VE ULUSLARARASI HUKUKTA ÇOCUKLARIN GÖÇ VE İLTİCAYA İLİŞKİN HAKLARI

Toplumun kendisi goc, kuresellesme, teknoloji gibi farkli ekonomik ve sosyal nedenlerle hizla evrilirken aile yapisi da toplumdaki rolu ve yeri itibariyle hizla degismektedir. Bu gelismelere paralel olarak “cocuk haklari” kavrami, Avrupa hukuku ve uluslararasi hukuk cercevesinde bir evrim gecirmekte, her gecen gun bu haklara yenileri eklenmektedir. Cocuklarin korunmasina iliskin hukuk alani fazlasiyla empati, beceri, sabir ve kararlilik gerektirmektedir. Cunku cocuklarin bu ozel durumlari ve hassas konumlari, haklarinin ihlal edilmesi durumunda hukuki careye ulasma bakimindan ciddi zorluklar yaratmaktadir. Cocuk haklarina iliskin Avrupa Birligi (AB) hukuku ve uluslararasi hukuk kapsaminda devletler, cocuklarin, onlarin koruyucularinin ve temsilcilerinin erisimine acik, etkin ve cocuk odakli prosedurlerin yururlukte olmasini temin etmelidirler. Bu prosedurler, cocukdostu bilgi, tavsiye, destek, bagimsiz sikâyet mekanizmalari ve mahkemelere erisim icin gerekli hukuki ve diger turden yardimlari icermek zorundadir. Haklar ihlal edildiginde tazminat ve gerektiginde fiziksel ve/veya psikolojik iyilesmeyi, rehabilitasyonu ve ozellikle gocmen cocuklar icin tasarlanmis tekrar entegrasyonu iceren telafi yollari bulunmalidir. Cocuk Haklarina Iliskin Birlesmis Milletler Konvansiyonu goc ve iltica baglaminda cocuk haklarini duzenleyen hukumler icermekte ve bunlar Avrupa duzeyinde hukuki onlemler gelistirilmesinin temelini teskil etmektedir. Bu calismada oncelikle AB Hukuku, Avrupa Konseyi ve uluslararasi hukuk altinda cocuk korumasi genel olarak alinacaktir. Daha sonra cocuklarin, ozellikle gocmen ve multeci statulerine iliskin olarak belli basli alti baslik altinda toplanabilecek haklari incelenecektir. Bunlar; giris ve yerlesim hakki, yas tespitine iliskin haklar, ayrilmis cocuklar icin aile birlesimine iliskin haklar, alikonulmaya iliskin haklar, sinir disi edilmeye iliskin haklar ve adalete erisim hakkidir. Bu baglamda mevcut hukuki duzenlemeler ve Avrupa Insan Haklari Mahkemesi (AIHM) kararlari uzerinde durulacaktir.