توفانهای خاک در منطقه غرب و جنوب غرب ایران و تأثیر آنها بر شارهای تابشی: مطالعه موردی

توفان‌های خاک که امروزه در بسیاری از مناطق ایران (به‌خصوص در غرب و جنوب غرب ایران) فراوانی وقوع بالایی دارد، علاوه بر تأثیر نامطلوب بر سلامتی بشر از طریق آلودگی هوا، تأثیر قابل‌ ملاحظه‌ای بر خواص نوری و توازن تابشی منطقه می‌گذارد. در مطالعه حاضر اثرات تابشی ناشی از توفان خاک در بازه زمانی 16 تا 21 ژوئن 2012 در منطقه غرب و جنوب غرب ایران با استفاده از مدل عددی WRF-Chem بررسی شده است. ابتدا عملکرد مدل با استفاده از داده­های اندازه­گیری ایستگاهی (ایستگاه­های اندازه­گیری آلودگی وابسته به سازمان محیط‌زیست و ایستگاه­های AERONET) و داده­های ماهواره­ای MODIS، OMI و CALIPSO مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج ارزیابی مدل نشان از برآورد بیشتر غلظت PM10 در ایستگاه اهواز و در اغلب موارد برآورد کمتر مقادیر عمق نوری هواویزها (aerosol optical depth) در ایستگاه­های AERONET دارد. با این حال، عملکرد مدل در شبیه­سازی روند تغییرات و میزان گرد و خاک در طی توفان مذکور قابل قبول است، به‌طوری‌که توزیع افقی و قائم گرد و خاک شبیه‌سازی‌شده توسط مدل و مشاهده شده توسط ماهواره الگوهای تقریبا مشابهی را نشان می‌دهند. ذرات گرد و خاک در سقف جو و سطح زمین دارای اثرهای سرمایشی، اما در میانه جو دارای اثر گرمایشی هستند. میانگین پریشیدگی تابش طول موج کوتاه توسط گرد و خاک در منطقه غرب و جنوب غرب ایران در بازه زمانی 17 تا 20 ژوئن 2012 در سطح زمین، میانه جو و سقف جو به‌ترتیب 27/7-، 79/1 و W m-2 47/5 برآورد شد.