Türkçe Öğretiminde “Hazırlıksız Konuşma” Sorunu

Konusma, dinlemeyle birlikte gelistirilen bir ogrenme alanidir. Cocuklar once dinlemeyi sonra konusmayi ogrenirler. Konusma okuma ve yazma becerilerinin alt yapisini olusturmaktadir. Bu nedenle cogu ulkede konusma ogretimine ayri bir onem agirlik verilmektedir. Bu amacla dil ogretimi programlari ozenle hazirlanmakta, konusmanin bilimsel surec ve temelleri dikkate alinmaktadir. Gunumuz dil ogretim yaklasim ve teorilerine gore konusma uc asamada gerceklesmektedir. Bunlar zihinsel hazirlik, zihinde duzenleme ve sozlere aktarmadir. Ogrencilerin konusma becerilerini gelistirmek icin bu asamalara agirlik verilmesi gerekmektedir. Oysa ulkemizdeki bazi kaynaklarda ve Turkce ogretim programlarinda hazirliksiz konusmadan bahsedilmektedir. Bu calismada konusma konusunda cesitli kaynaklar ile ilk ve ortaokul Turkce ogretim programlarindaki konusma kazanimlari incelenmistir. Inceleme sonucunda 2017,2018 ve 2019 Turkce Ogretim Programlarinda verilen konusma kazanimlarinin dil ogretim yaklasim ve teorilerine uygun olmadigi saptanmistir. Kazanimlarin sayica cok az oldugu, zihinsel hazirlik ve islemlere yer verilmedigi gorulmustur. Bu programla yetisen ogrencilerin konusmada ciddi sorunlar yasamasi kacinilmazdir. Bu durum hem ogrencilerin gelecegini hem de Turkce ogretiminin niteligini olumsuz etkilemektedir. Ulkemizde guncel dil ogretim yaklasimlarina uygun Turkce ogretim programinin hazirlanmasi, konusmanin zihinsel boyutlarina agirlik verilmesi onerilmektedir.