کارایی سیستم های RS و GIS در برآورد فرسایش بادی خاک ساحل شرقی دریاچه ارومیه

فرسایش بادی یکی از جنبه­های مهم تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه­خشک بوده و چالشی جدی در برابر تولید پایدار و مدیریت اراضی محسوب می‌شود. در این تحقیق، برای برآورد فرسایش بادی خاک در ساحل شرقی دریاچه ارومیه، از مدل ارزیابی جامع استفاده شد که با دقت کلی ۱۲/۶۶٪، موثر بوده و در آن از شش عامل مهم فرسایش پذیری بادی خاک، شاخص­های خشکی و پوسته خاک، پوشش گیاهی، شدت باد و تعداد روزهای برفی استفاده می­شود. برای بدست آوردن فرسایش بادی خاک، نمونه­ها بصورت تصادفی از عمق10-0 سانتی­متر در 153 نقطه از سه لایه ارتفاعی (1271-1273 و 1273-1275 و 1275-1278متر ارتفاع از سطح دریا) در سایت­های انتخابی تهیه و جهت بررسی ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی، به آزمایشگاه منتقل گردید. از روش AHP نیز برای تعیین وزن هر عامل در یک سیستم چند معیاری طی سال­های 2017-2005 استفاده و پوشش گیاهی بسیار ضعیف منطقه با تغییرات سالیانه ناچیز، به عنوان مهمترین عامل موثر در مدل فرسایش بادی شناخته شد. نتایج نشان داد فرسایش زیاد بهترین دقت (۷۶/0)، فرسایش کم (۶۴/0) و فرسایش متوسط (۵۷/0) را نشان می­دهند و پایین بودن دقت فرسایش کم و متوسط، به علت وجود نقاط مشاهده میدانی بیشتر در مناطق فرسایشی شدید است که بر صحت نتایج ارزیابی تأثیر می­گذارد. صحت مدل ارائه شده در تبین کلاس فرسایش بادی شدید بیشتر از سایر کلاس­ها بوده و بیانگر قرار گرفتن ۵۶/۴۵٪ از منطقه مورد مطالعه در کلاس فرسایش بادی شدید (۵۳/۰ WEI> ۴۸/۰) و 47/30 درصد دارای فرسایش کم (۴۸/۰> WEI) می­باشد. در نتیجه، صحت ارزیابی کلی مدل فرسایش بادی خاک ایجاد شده در این تحقیق می­تواند کاربرد خوبی در منطقه شرق دریاچه ارومیه داشته باشد. کل نتایج بیانگر روند کاهش شدت فرسایش از مناطق میانی به شمالی و جنوبی است.