Adipoz doku ve enerji metabolizması üzerine etkileri

Insanlarda beyaz yag dokusu ve kahverengi yag dokusu olmak uzere farkli islevlere sahip iki cesit yag dokusu vardir. Beyaz yag dokusu, vucutta cok miktarda bulunan, fazla enerjinin depolandigi ve enerji homeostazina katkida bulunan endokrin bir organ olarak nitelendirilmektedir. Kahverengi yag dokusu ozellikle memelilerde ve yeni doganlarda termoregulasyonu saglamaktadir. Uncoupling protein kahverengi yag dokusunun belirleyici proteinidir ve enerjinin isi olarak aciga cikmasini saglar. Yetiskinlerde kahverengi yag dokusu servikal, supraklavukular, axillar, paravertebral, mediastinal abdominal bolgenin ust kisminda bulunur. Beyaz yag dokusu vucutta visseral beyaz yag dokusu ve subkutan beyaz yag dokusu olmak uzere 2 ana bolgede depolanir. Hormonal etkilesimler, kronik soguk maruziyeti ve egzersiz gibi bircok cevresel faktor ile beyaz yag dokusunda kahverengi (bej) adipozitler gelisebilir. Yag dokulari cesitli hormonal mekanizmalar araciligiyla enerji harcamasinda rol almaktadir. Kahverengi yag dokusu yetiskin insanlarda da mevcuttur ve yuksek miktari ile dusuk vucut agirligi iliskilidir. Yag dokusu mitokondriyasinin islev bozuklugu obezite gelisiminden sorumludur. Soguk maruziyeti ve besin alimina cevap olarak sempatik sinir sistemi aktivitasyonu, kahverengi yag dokusunun uyarilmasina neden olur. Kahverengi yag dokusu merkezli bu durum soguk kaynakli termogenezis ve besinlerin termik etkisi olarak tanimlanir ve toplam enerji harcamasini artirmaktadir. Bu derlemede vucut yag dokularinin ozellikleri ve enerji harcamasi uzerine etkileri incelenmistir.