تغییرپذیری مکانی – زمانی شاخصهای بهداشتی و آموزشی در بخشهای مختلف ناحیه ساحلی غرب استان گیلان

هدف از این پژوهش بررسی تغییرپذیری مکانی و زمانی 4 شاخص بهداشتی و 6 شاخص آموزشی در 8 بخش ساحلی واقع در شهرستان‌های آستارا، تالش و رضوانشهر در غرب گیلان است. بدین منظور اطلاعات شاخص‌های فوق از سالنامه آماری نفوس و مسکن سال‌های 1385، 1390 و 1398 استخراج گردید. سپس با استفاده از شاخص توسعه روستایی (RDI) و شاخص ترکیبی نتایج (CRI)، میزان توسعه‌یافتگی بخش‌ها در قالب چهار مرتبه D، C، B و A که به ترتیب بیانگر شرایط ضعیف، متوسط، خوب و عالی هستند مشخص گردید. همچنین با بکارگیری شاخص I موران جهانی و محلی، ابتدا معنی‌داری الگوهای خوشه‌ای، پراکنده و تصادفی هر یک از شاخص‌ها مشخص و سپس نوع مجاورت شاخص‌ها در چهار حالت بالا-بالا (HH)، پایین-پایین (LL)، بالا-پایین (HL) و پایین-بالا (LH) تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان داد RDIی برخی شاخص‌ها از لحاظ مکانی تغییر نشان می‌دهند ولی از لحاظ زمانی تغییرات زیاد چشمگیر نبوده است. در این راستا نتایج شاخص ترکیبی (CRI) که برآیند دو حوزه آموزشی و بهداشتی است متفاوت بود.و توسعه‌یافتگی شاخص‌های بهداشتی و آموزشی بخش ساحلی غرب استان گیلان در حد ضعیف (مرتبه D) در طی سه دوره سرشماری باقی مانده است. همچنین نتایج آماره‌های مکانی نشان از شرایط همگن و تصادفی در توزیع شاخص-های بهداشتی و آموزشی دارد، اما در دو شاخص دبیرستان (دخترانه و پسرانه) حالت خوشه‌ای بالا-پایین (HL) در CRI وجود داشته است. در مجموع در شاخص‌های آموزشی و بهداشتی سه دوره تغییرات معنی‌داری مشاهده نشده و حتی در برخی شاخص‌ها کاهش اتفاق افتاده است