Kronik Stres ve Böbrek: Sıçan Modeli Üzerinde Morfometrik ve Histopatolojik Çalışma

Amac: Gunluk yasamin bir parcasi haline gelen stres, vucudun dengesini bozarak pek cok hastaliga neden olur. Biz de bu calismada, kronik strese sebep olan faktorlere maruz kalindiginda bobrekte meydana gelebilecek olasi yapisal degisiklikleri arastirmayi amacladik. Gerec ve Yontem: Bu calismada 12 adet Sprague Dawley cinsi yetiskin erkek sican kullanildi. Sicanlar rastgele kontrol (n=6) ve stres (n=6) grubu olarak ikiye ayrildiktan sonra, stres grubundakilere 4 hafta boyunca “beklenmedik kronik hafif stres” protokolu uygulandi. Deneyin sonunda anestezisi altinda feda edilen butun sicanlarin bobrekleri cikarildi ve derhal “suya daldirma yontemi” ile hacimleri olculdu. Bobrekler rutin histolojik islemleri takiben, histopatolojik degerlendirme icin isik mikroskobunda incelendi. Bulgular: Stres grubundaki sicanlarin bobrek hacimlerinin (0,90 ± 0,096 ml) kontrol grubundakilerin bobrek hacimlerine (1,075 ± 0,106 ml) kiyasla onemli duzeyde azalmis oldugu ( p <0,05; independent samples t test) tespit edildi. Stres grubu bobreklerinin isik mikroskobik degerlendirmesinde, nefron tubullerinin epitelinde nekrotik dejenerasyon ve dokulmeler saptandi. Proksimal ve distal tubullerin epitelinde, yer yer hucresel parcalanma ve tubul duvar butunlugunun bozulmasi ile sonuclanan sitoplazmik sisme ve hucresel vakuollesmeler belirgindi. Henle kulpunda da lumende bariz dilatasyonlar ve epitelde nekrotik degisiklikler tespit edildi. Ilaveten glomerullerde buzusme ve Bowman boslugunda genislemeler gozlendi. Sonuc: Elde edilen bulgulara dayanarak, kronik stresin bobrekte buyuk olasilikla fonksiyonel yetersizlige yol acacak glomeruler hasara ve tubul epitel hucrelerinde zedelenmeye sebep oldugu dusunuldu.