Kültür ve Turizm Şehirlerinin Tamamlayıcı Unsuru: Oyuncak Müzeleri

Oyun ve oyuncak cocuk egitiminde onemli bir yere sahiptir. Cocuklar okuma, dinleme ve anlamadan ziyade gorerek ve yaparak ogrenirler. Oyun, cocuk icin onemli bir “is” tir. Aslinda yetiskinler icin de yararli bir ugrastir ama islevleri degisiktir. Oyunun temel islevi cocugun Dunya’ya uyum saglamasini kolaylastirmaktir. Cocuk gercek dunyanin ne oldugunu oyun oynayarak anlar. Istemedigi durumlarla oyun oynayarak basa cikar. Dil ve kavram gelisiminin temel taslarini oyun yoluyla kurar. Farkli toplumsal rolleri oyun yoluyla dener. Gercek dunyada her zaman hazir bulamadigi uyaricilari oyun yoluyla bulur.          Oyuncak cocugun hayatindaki temel unsurlardan biridir ve en onemli arkadasi, hatta sirdasidir.  Cocuk oyun yoluyla kendini denetlemeyi, kurallar koymayi ve bunlara uymayi ogrenir.  Cocuklar gercek yasamda yapamadigi seyleri deneyimleyerek anlamak ve ogrenmek icin oyunda denemeler yaparlar. Oyuncak ve nesnelere bir anlam yukleyen cocuk icin oyun ve oyuncak ciddi bir istir. Baslangicta hayali olan durumlar bir sure sonra cocugun kurallar ogrenmesini, kendi gelisim alaninin bir adim ilerisine gecmesini ve kendi yakinsak gelisim alanini olusturmasini saglar. Butun cocuklar kucuk yaslarda hayali bir oyun arkadasi edinirler. Normal bir gelisim oruntusu ve faydali bir ugras olan bu surecte genellikle oyun arkadasi bir oyuncaktir. Oyun ve oyuncak cocuk icin sadece bir mesguliyet ve egitsel ugras degil, ruh sagligi gelisimini destekleyen, duygusal iliskilerin baslamasina ve gelismesine yardimci olan bir etkinliktir. Cocuklarin ogrenme guclugu, otizm vb. rahatsizliklarinin erken tespitinde oyun ve oyuncaklardan yararlanma bir yontem olarak kullanilmaktadir. Dijital bagimliliga cozum aradigimiz gunlerde, oyun ve oyuncak cok onemli alternatif olarak karsimiza cikmaktadir.          Oyuncak ve oyunun tarih, cografya, sosyoloji, psikoloji, siyaset, sanayi ve turizm ile kisacasi kultur ile cok yakin bir iliskisi vardir. Dunyada ve ulkemizde Turizm ve kulturel etkinlikleri ile one cikmis sehirler, geleneksel birikimlerinin yaninda yeni turizm alanlari olusturmak yarisina girmislerdir. Bunlarin en onemlilerinden birisi de oyun, oyuncak ve oyuncak muzeleri cercevesinde yapilan etkinliklerdir. Oyuncaklar aslinda bir ulkenin gelecek tasavvurudur cunku yetiskinler tarafindan dizayn edilirler. Hitler’in ikinci dunya savasindan yillar once “dusunceler cocuklarla buyur” anlayisi ile 1933 yilinda piyasaya surdugu ve gunumuzde Barbie bebeklerini ureten firma “Alman askerleri oyun seti” ni ureterek savastan 6 yil once olusturdugu algi ve motivasyon ile savasin kazanildigini soyleyen arastirmacilar mevcuttur. Oyuncaklar butun cocuklarin ortak dili ve egitim sisteminin onemli bir gostergesidir. Bir zamanlar cocuklarin ellerindeki kucuk ruzgârgulleri (firildak) simdi ruzgâr santralleri olarak onemli bir enerji kaynagi olmustur. Cocuklarimizin cok sevdigi robot oyuncaklar bugun gunluk hayatta bircok sektorde yogun olarak kullanilmaktadir. Şekilden sekile giren kara simsek tarzi oyuncak arabalar bugun gercek olmuslardir. Demek ki oyun ve oyuncak bir ulkenin geleceginin kodlarini icinde barindiran cok onemli materyallerdir.          Cocuklarin dusunme, uretme, yaratici olma yeteneklerini onemli olcude etkileyen oyun ve oyuncaklarin bir mekânda sergilenmesi, cesitli etkinliklerle tanitilmasi ve uretilmesi egitim, kultur ve turizm odakli sehirler icin vazgecilmez bir etkinliktir. Dunyada kultur ve turizm yonleriyle one cikmis sehirlerin (Nurnberg, Paris, Istanbul vb.) mutlaka oyun, oyuncak ve egitim altyapilari ile de farklilik olusturdugu gorulmektedir. Biz kuramsal bir calisma olan tebligimizde Sivas’ta bir Oyuncak Muzesi kurulmasinin onemli bir ihtiyac oldugunu, sehrimizin, universitemizin tanitimina, yaratici cocuklarin yetismesine ve turizme ciddi katki saglayacagini ortaya koymaya calistik.