Bursa İli Osmangazi İlçesi’nde İkamet Eden Suriyeli Göçmenlerin Temel Sağlık Durumlarının Değerlendirilmesi

Giris: Bu calisma, Bursa Ili Osmangazi Ilcesi’ne yerlesen Suriyeli gocmenlerin temel saglik durumlarinin tespiti ile koruyucu ve tedavi edici saglik hizmetlerinden yararlanma durumlarini saptamak ve cozum onerileri sunmak amaciyla yapilmistir. Gerec ve Yontem: Calisma Şubat-Mart 2014 tarihleri arasinda gerceklestirilen kesitsel bir calismadir. Saglik personeli, tercuman ve soforden olusan ekipler, Aralik-Ocak 2014 tarihlerinde yapilan oral polio bagisiklama calismalarinda tespit edilen, gocmenlerin yasadigi bilinen adresleri ziyaret etmis; kartopu yontemiyle yeni adreslerin tespiti yapilmis ve tum haneler ziyaret edilmistir. Ziyaretlerde Ev Halki Tespit Formu, Hane Bilgileri Formu, 0-5 Yas Bebek-Cocuk Formu, 15-49 Yas Evli Kadin Formlari yuz yuze gorusulerek doldurulmustur. Veriler, dort ayri veri tabaninda SPSS 20 programi ile cok degiskenli regresyon analizi ve ki-kare testi kullanilarak degerlendirilmistir. Calisma ile ilgili  kurumlardan gerekli izin alinmistir. An ket yapilan kisilere bu calismanin amaci, isterlerse katilmayabilecekleri ve kisisel bilgilerinin sakli tutulacagi konularinda sozel olarak bilgilendirme yapilmistir. Bulgular: Calisma boyunca 321 hane ziyaret edilmis, 1107 erkek (%53,3), 969 kadin (%46,7) olmak uzere 2076 kisiye ulasilmistir. Ortalama hane buyuklugu 6,5 kisi, yas ortalamasi 22,95±17,2’dir. Nufusun %68,6’si 30 yasin altindadir. 18 yas ve uzeri nufusun %72,1’i evlidir. 15 yas ve uzeri nufusun %24,9’u okuryazar degildir, %31,3’u orgun ogrenime gitmemistir. 18 yas ve uzeri nufusun %15,4’u calismaktadir. 79 (%3,8) kisinin kronik hastaligi bulunmaktadir, 23 (%1,1) kisi engellidir ve 5 hanede (%1,6) yatalak hasta bulunmaktadir. Hanelerin 113’unun (%35,2) Bursa’ya geldiklerinden beri hastalari olmus; 19’u (%17,1) hastalandiklarinda saglik kurulusuna basvurmamistir. Baslica basvurmama nedenleri %31,6 (n=6) parasi olmamasi, %26,3 (n=5) dil sorunlaridir. Hanelerin %78,4’u apartman daireleridir. Tamamina yakininin banyo, tuvalet ve mutfagi evin icerisindedir. 0-5 yas bebek ve cocuklarin %77,7’sinin (n=261) Suriye’de ya da Turkiye’de asi kaydi; %22,3’unun asi karti bulunmaktadir. 0-5 yas bebek ve cocuklarin %25,2’sinin saglik takibi yapilmaktadir. Bebeklerin %94,7’si emzirilmektedir (emzirilme orani 0-5 ay bebeklerde %97,0, 6-11 ay bebeklerde %91,7’dir), 23’unun (%40,4) asilari yapilmamaktadir. Asisi yapilan bebeklerin %85,3’unun asilari aile sagligi merkezlerinde yapilmaktadir. Baslica asi yaptirmama nedenleri; dil sorunlari (%30,4), kimlik kayitlarinin olmamasi (%13,0) ve ulasim araclarinin olmamasidir (%13,0). 15-49 yas evli kadin sayisi 370’tir. Kadinlarin % 88,9’u hayatlarinin bir doneminde dogum yapmistir. 370 kadinin 998 yasayan cocugu vardir. Kadin basina ortalama 3,0±1,6 cocuk dusmektedir. Ilk dogum yasi kuculdukce (χ2= 11,80, p= 0,00) ve ogrenim duzeyi azaldikca (χ2= 12,38, p= 0,03) cocuk sayisi artmaktadir. 368 kadinin %12,0’i (n=44) dusuk yaptigini belirtmistir. 355 kadinin 33’u (%9,3) Turkiye’de dogum yaptigini bildirmistir. Dogumlarin %97.0’si saglik kurulusunda gerceklesmistir. Tum dogumlar canli dogumla sonuclanmistir. Dogum oncesi 15 kadin (%45.5) doktordan, 5 kadin (%15.2) ebe-hemsireden bakim hizmeti alirken 13 kadin (%39.4) dogum oncesi bakim hizmeti almamistir. Ilk dogum yasi dustukce (χ2= 6,87, p= 0,03) ve yas dustukce (χ2= 8,72, p= 0,01) dogum oncesi bakim alma orani azalmaktadir. Dogum sonrasi 11 kadin (%33.3) doktordan, 9 kadin (%27.3) ebe-hemsireden, 1 kadin (%3.0) geleneksel ebeden bakim hizmeti alirken, 12 kadin (%36.4) dogum sonrasi bakim hizmeti almamistir. Ilk dogum yasi dustukce (χ2= 6,87, p= 0,03) ve yas dustukce (χ2= 8,72, p= 0,01) dogum sonrasi bakim alma orani azalmaktadir. Calismada 52 gebe kadin saptandi. Bu gebelerin 29’unun (%55.8) gebelik muayeneleri yapilmamisti. “Aile planlamasi yontemi kullaniyor musunuz” sorusuna yanit veren 313 kadindan 257’si (%82.1) kullanmadiklarini belirtmistir. Aile planlamasi yontem kullanim sikligi kucuk yasta ve daha ileri yasta azalmaktadir, 25-44 yas araliginda daha siktir (χ2=10,05, p=0,02). Sonuc ve Oneriler: Bolgemize yerlesmis bulunan Suriyeli gocmenler, egitim, calisma gibi ihtiyaclarla birlikte, dogurganlik potansiyeli nedeniyle iyi organize olmus temel saglik hizmetine ihtiyac duymaktadir. Ulkemizde gerceklesen dogumlarin buyuk oranda saglik kurumlarinda olmasi sevindiricidir. Ancak dogum oncesi ve sonrasi bakim, gebelik izlemi ile bagisiklama calismalari istenen duzeyde degildir. Buyuk sayilarda gocmenin ulkemize girisi saglik, ekonomi, guvenlik ve sosyal yasam uzerinde ongorulemeyen etkiler yaratabilir. Bu baglamda sektorler arasi isbirliginin guclendirilmesi onemlidir. Anahtar Kelimeler: Gocmenlerin sagligi, bebek izlem, gebe izlem, bagisiklama