Türkçe Metaforların İşlemlenmesi: Bir Göz İzleme Çalışması

Insanin bilissel sisteminin dogal bir urunu oldugu kabul edilen metaforlarin islemlenmesine iliskin calismalarin bir kismi, metaforlarin surec-disinda, bir kismi da surec-icinde nasil islemlendigine odaklanmaktadir. Sessiz okuma sirasinda davranissal tepkilerin olculdugu surec-ici arastirmalar, kendi hizinda okuma, goz izleme, beyin goruntuleme gibi farkli yontemleri temel almaktadir. Bu arastirmada, sessiz okuma sirasinda ontursel ve onturden uzak kavramlarla, farkli bilinirlik duzeylerindeki metaforlarin islemlenmesi ele alinacaktir. Arastirmada, sessiz okuma sirasinda ontursel ve onturden uzak kavramlara ve bilinirlik duzeyi yuksek olan ve olmayan metaforlara yonelik davranissal tepkilerin sinanmasi amaclanmaktadir. Bu cercevede arastirmada, Turkcede sessiz okuma sirasinda (a) onturu temsil eden kavramlarin islemlenmesi, (b) onturden uzak kavramlarin islemlenmesi, (c) bilinirlik duzeyi yuksek olan metaforlarin islemlenmesi, (d) bilinirlik duzeyi dusuk olan metaforlarin islemlenmesi sureclerinde goz izleme yontemiyle olculen davranissal tepkilerin neler oldugu sorularina yanit aranmistir. Arastirmada farkli katilimcilardan olusan toplam uc deney gerceklestirilmistir. SMI RED 500 Hz goz izleme sistemiyle uygulanan deneylere hazirlayici olmasi amaciyla uygulanan davranissal deneylerin de bulgularinin tartisildigi bu arastirmada, onturden uzak kavramlarin onturu temsil eden kavramlardan, bilinirlik duzeyi dusuk olan metaforlarin bilinirlik duzeyi yuksek olan metaforlardan daha uzun surede islemlendigi sonucuna ulasilmistir.