بررسی راندمان استخراج زایلان با پیش تیمار توام قلیایی و بخار از پوست چوبی پسته (شل)

پستهPistacia vera) ) در مناطق گرم، خشک و خاک حاوی نمک برخی مناظق مثل کشورهای میدیترانه‌ای، آسیای میانه و ایالات متحده آمریکا کاشت می­شود. پوست سخت پسته یا شل به‌مقدار فراوانی در اکثر ترمینال­های ضبط پسته و واحدهای فراوری پسته در نقاط مختلف ایران تولید می‌شود که کاربرد خاصی ندارد. هدف این مطالعه ایجاد ارزش افزوده برای این محصول جانبی بواسطه تولید زایلان بود. آنالیز شیمیایی پوست چوبی پسته نشان­داد که این زیست‌توده لیگنوسلولزی در کنار سلولز، حاوی 2/42 درصد همی‌سلولز است. زایلان موجود در پوست سخت پسته یا شل در سه تکرار با استفاده از سطوح مختلف 16، 12، 8، 4 درصد سدیم هیدروکسید و پتاسیم هیدروکسید در درجه حرارت 25 درجه سلسیوس به‌مدت 16 ساعت و تیمار با بخار (121 درجه سلسیوس- فشار 15 پوند بر اینچ مربع) به‌مدت 45 دقیقه، تحت استخراج قرار گرفت. نتایج آنالیز آماری نشان داد که سطوح مختلف قلیا و درجه حرارت تأثیر معناداری بر بازده واقعی استخراج زایلان داشتند (05/0 p<). بیشترین میزان بازیابی واقعی زایلان استخراجی از پوست چوبی پسته با میانگین 34/20 و در واقع میزان بازیابی نسبی4/48 درصد، متعلق به تیمار استخراج با سدیم هیدروکسید 16 درصد در ادغام با بخار بود. نتایج به‌دست ‌آمده از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا، به‌وسیله FT-IR که ساختمان اولیه زایلان‌های استخراجی را نشان می داد، تأیید شد. تیمار به‌کار گرفته شده امکان بازیابی زایلان از این توده لیگنوسلولزی سخت را امکان‌پذیر کرد که قابلیت کاربرد در صنایع غذایی و دارویی را دارد.