Detraditionalization: A Transformation of the Bun Bangfai Rocket Festival in the Age of Globalization (รื้อสร้างประเพณี : การเปลี่ยนแปลงของบุญบั้งไฟในยุคโลกาภิวัตน์)

บทคดยอ บทความนนำเสนอการถกเถยงประเดนเกยวกบการเปลยนแปลงของบญบงไฟในยคโลกาภวตนในฐานะทเปนประเพณทผานกระบวนการรอสรางประเพณ โดยอธบายผานแนวคดของ Anthony Giddens เรอง “สงคมหลงจารตประเพณ” ความเปลยนแปลงของบญบงไฟทตางไปจากประเพณดงเดมอยางมากไดถกตงคำถามจากคนทงภายในและภายนอกเกยวกบการสญสลายของประเพณ ในขณะทบญบงไฟกยงเปนความภาคภมใจของคนอสาน ในกรณของเมองยโสธร พบวา ชาวชมชนและเทศบาลเมองมบทบาทคอนขางสงในการบรณาการความคดแบบทนสมย ระบบการจดการแบบสมยใหม เขาไปเปนสวนหนงของงานบญบงไฟ ทำใหคนในทองถนรอฟนกจกรรมบางอยางขนมาใหม พรอมกบพยายามรกษาพธกรรมเกา และมการสรางองคประกอบใหมขนมา ซงทำใหแนวคดในการจดงานบางอยางไมไดเชอมตอกบกจกรรมหรอความเชอในอดต โดยเกดการผสมผสานรปแบบของความบนเทงทตอบสนองตอวถชวตในเชงเศรษฐกจของชาวชมชนมากขน อยางไรกด บญบงไฟกยงไมสญสลายไปและยงคงเปนประเพณของคนในทองถนโดยจะถกปรบเปลยนใหเหมาะสมตามบรบททเปลยนแปลงไป คำสำคญ : บญบงไฟ การรอสรางประเพณ สงคมหลงจารตประเพณ Abstract This article examines the transformation of the Bun Bangfai Rocket festival through a process called “detraditionalization” by discussing through Anthony Giddens’s ideas of post-traditional society. The Bun Bangfai festival has been tremendously changed from its traditional form thus making both insiders and outsiders question the collapse of this festival although it is still a source of pride for the Isan people. In the case of Yasothon province, the communities and the Yasothon Municipality play a major role in integrating ideas of the modernization and modern management into the Bun Bangfai festival. This makes the local people to resuscitate some activities, maintain the old rituals, and construct new components. The result is a mixed form of entertainment responding to the economic lifestyle of the people and comprising some new events not related to the old traditions or beliefs. Thus, the Bun Bangfai festival remains intact and will continue to be a tradition of the local people that is adjusted to fit the changing context. Keywords: Bun Bangfai/rocket festival, detraditionalization, post-traditional society 摘 要 本文通过讨论安东尼·吉登斯的后传统社会的理论，探讨了在被称之为“去传统化”的进程中火箭节的转型。虽然火箭节（Boon bangfai）仍然是伊沙恩地区人民值得骄傲的资源，但是火箭节也在很大程度上发生了转变，局内人以及局外人对原来的传统形式抱有怀疑，因此认为传统仪式已然式微。本文以益梭通府火箭节作为研究个案，在整合现代化和现代管理的前提下，将二者融入到火箭节的过程中，社区和益梭通市政府担当了重要的角色。这就使当地人民复苏了一些活动，维持了古老的仪式，重新构建新的部分。其结果是一个与人民的经济生活相呼应的混合娱乐形式出现了，也包含了许多新的与传统及信仰无关的活动。因此，火箭节保持不变并将继续成为当地人民的传统，当然也要调整以适应不断变化的环境。 关键词： 火箭节，去传统化，后传统社会 ບດຄດຫຍ ບດຄວາມນນຳສະເໜການຖກຖຽງເລອງກຽວກບການປຽນແປງຂອງບນບງໄຟໃນຍກໂລກາພວດໃນຖານະທເປນປະເພນທຜານຂະບວນການຮສາງປະເພນ, ໂດຍອະທບາຍຜານແນວຄດຂອງ Anthony Giddens ເລອງ “ສງຄມຫງຈາຮດປະເພນ”. ການປຽນແປງຂອງບນບງໄຟທຕາງໄປຈາກປະເພນດງເດມຢາງຫວງຫາຍໄດຖກຕງຄຳຖາມຈາກຄນທງພາຍໃນແລະພາຍນອກກຽວກບການສນເສຍຂອງປະເພນ, ໃນຂະນະທບນບງໄຟກຍງເປນຄວາມພາກພມໃຈຂອງຄນອສານ. ໃນກລະນຂອງເມອງຍະໂສທອນ ພບວາ ຊາວຊມຊນແລະເທດສະບານເມອງມບດບາດຂອນຂາງສງໃນການບລະນາການຄວາມຄດແບບທນສະໄໝ, ລະບບການຈດການແບບສະໄໝໃໝເຂາໄປເປນສວນໜງຂອງງານບນບງໄຟ, ເຮດໃຫຄນໃນທອງຖນຮຟນກດຈະກຳບາງຢາງຂນມາໃໝ ພອມກບພະຍາຍາມຮກສາພທກຳເກາ ແລະມການສາງອງປະກອບໃໝຂນມາ ຊງເຮດໃຫແນວຄດໃນການຈດງານບາງຢາງບໄດເຊອມຕກບກດຈະກຳຫຄວາມເຊອໃນອາດດ, ໂດຍເກດການປະສມປະສານຮບແບບຂອງຄວາມບນເທງທຕອບສະໜອງຕວຖຊວດໃນດານເສດຖະກດຂອງຊາວຊມຊນຫາຍຂນ. ຢາງໃດກດ ບນບງໄຟກຍງບສນທະລາຍໄປແລະຍງຄງເປນປະເພນຂອງຄນໃນທອງຖນໂດຍຈະຖກປບປຽນໃຫເໝາະສມຕາມບລບດທປຽນແປງໄປ. ຄຳສຳຄນ : ບນບງໄຟ, ການຮສາງປະເພນ, ສງຄມຫງຈາຮດປະເພນ.