مطالعه برخی پاسخ های فیزیولوژیک به تنش خشکی در سه رقم برنج ایرانی

نظر به محدودیت منابع آبی و لزوم استفاده از گونه‌های متحمل، واکنش سه رقم برنج ایرانی به نام‌های ندا، آمل 3 و سنگ‌طارم نسبت به تنش خشکی در پایان مرحله رویشی موردبررسی قرار گرفت. ژنوتیپ‌ها در سه رژیم آبیاری شامل تیمار شاهد با سطح آبیاری نرمال 1= FTSW (جزء آب قابل تعرق خاک)، تنش خشکی ملایم (0.5= FTSW) و تنش خشکی شدید (0.2= FTSW) در 4 تکرار در یک آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی در سال 93-1392 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس و پژوهشگاه زیست‌فناوری طبرستان در شرایط گلخانه موردبررسی قرار گرفتند و طول ریشه، اندازه منفذ روزنه، محتوای هورمون آبسیزیک اسید و وزن خوشه در این ارقام اندازه‌گیری شدند. رقم ندا در هر دو سطح تنش خشکی کاهش حدود 50 درصد و رقم آمل3 تحت تنش خشکی شدید کاهش 30 درصد در مقدار ABA در برگ‌ها نسبت به شاهد نشان دادند. پاسخ رقم ندا ازنظر افزایش طول ریشه و کاهش محتوای ABA در برگ تحت تنش خشکی به رقم آمل3 شباهت بیشتری داشت. همچنین در رقم ندا بدون اینکه کاهشی در اندازه منافذ روزنه‌ها مشاهده شود کاهش 26 درصدی عملکرد دانه تحت تنش خشکی ملایم نشان داد که می‌تواند معیار مهمی در تحمل به تنش خشکی طولانی‌مدت باشد اما این کاهش در رقم آمل 3، 54 درصد همراه با کاهش معنی‌دار اندازه منفذ روزنه بود. رقم سنگ‌طارم، به‌عنوان والد حساس، کاهش چشمگیر و معنی‌داری در عملکرد دانه، طول ریشه و میزان ABA در مقابل تیمارهای تنش خشکی نشان داد. درحالی‌که رقم ندا در مقایسه با دو رقم دیگر تحت تیمارهای تنش خشکی دارای ریشه‌های طویل‌تری بود که با میزان ABA در ریشه همبستگی منفی و معنی‌داری داشت.