DİNÎ MÛSİKÎ FORMU OLARAK MEVLÎD VE DOBRUCA BESTELİ MEVLÎDİ

Suleyman Celebi’nin Vesiletu’n-Necât isimli mevlidi, yazildigi  tarihten itibaren hem Anadolu hem de Balkan cografyasinda buyuk ilgi gormus; bazen irticâlen bazen de bestelenerek okunmustur. Mevlid, her iki cografyada salt okunmakla kalmamis; Muslumanlarin sikintilara maruz kaldiklari donemlerde hayatlarina yon veren sosyolojik bir olgu olarak karsimiza cikmistir. Hatta bazi donemlerde Muslumanlar, dinlerini ve kimliklerini mevlid ile muhafaza etmislerdir. Unutulmamasi ve yeni nesillere aktarilmasi hususunda da mevlid, bazi bolgelerde bestelenmis, muzikal olarak hâfizalara yerlesmistir. Bu bestelerden birisi de Romanya Dobruca Bolgesi’nde toplu olarak okunmakta olan Romanya Tatarlari ve Turkleri’nin besteli  evlididir. Bestenin kim tarafindan yapildigi bilinmemekle beraber kadim oldugu aciktir. Bestedeki bazi melodik motifl er, eserdeki bazi bolumlerin eserin yazildigi donemde bestelendigini; bazi bolumlerin de daha sonraki yillarda bu besteye eklendigi ihtimalini karsimiza cikarmistir. Dolayisiyla bu konu calismada irdelenmis ve bu bilgiler isiginda  egerlendirmeler yapilmistir. Mevlid’deki bazi bahirlerin birlestirilerek okundugu Dobruca Besteli Mevlidi, Romanya Tatarlari ve Turkleri’ne has okunan gulbank, dua, salavât ve ilâhiler ile  tertip edilmistir. Bu eserin muzikal analizi tarafimizca yapilmis; notaya aktarilarak istifadeye sunulmustur. Nitekim bu cografyada her yastan insanin hâfizasinda olan Dobruca Besteli Mevlidi, bolgede hâlen okunmakta, birlik ve beraberligin bir nisânesi olarak toplumdaki canliligini korumaktadir.