SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA ÖRGÜTSEL MUHALEFET VE ÖRGÜTSEL PROSOSYAL DAVRANIŞLAR ARASINDAKİ İLİŞKİNİN TESPİT EDİLMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Saglik calisanlarinin orgutsel prososyal davranislari, hastanelerin belirlemis oldugu amac ve hedeflere basari ile ulasabilmesinde onemli bir faktordur. Ancak organizasyondaki yonetsel uygulamalar, saglik plan ve politikalari ile ilgili hayal kirikligi ve memnuniyetsizlikler saglik calisanlarinda acik ve gizli muhalefete neden olabilmektedir. Bu arastirmanin amaci, saglik calisanlarinin orgutsel muhalefet duzeyleri ile orgutsel prososyal davranis duzeylerinin incelenmesi, demografik verilerle ve birbirleriyle olan iliskisinin arastirilmasidir. Arastirma evrenini Konya ilinde gorev yapan 10.388 saglik calisani olusturmaktadir. Arastirmada olasilikli ornekleme yontemlerinden basit tesadufi ornekleme yontemi kullanilmis ve %95 guven duzeyinde 371 kisi orneklem olarak bulunmustur. Verilerin toplanmasinda orgutsel muhalefet ve orgutsel prososyal davranis olcegi kullanilmistir. Arastirma kapsaminda 27 Agustos-10 Eylul 2019 tarihleri arasinda uygulanan 379 anket calismada kullanilabilmistir. Arastirma verilerinin analizinde bagimsiz iki orneklem t testi ve tek yonlu varyans analizi uygulanmistir. Gruplar arasinda anlamli farklilik goruldugunde farkin hangi iki grup arasinda oldugunu belirlemek amaciyla Tukey post hoc testinden yararlanilmistir. Olcek puanlari arasindaki iliskide pearson korelasyon analizi ve nedensellik etkisini belirlemek amaciyla ise regresyon analizi kullanilmistir. Arastirma bulgularina gore, saglik calisanlarinin orgutsel muhalefet duzeylerinin orta duzeyin uzerinde (3,05), orgutsel prososyal davranis duzeylerinin ise orta duzeyin altinda (2,97) oldugu belirlenmistir. Orgutsel muhalefet ve orgutsel prososyal davranislarin yas, egitim duzeyi, gorev yili ve gorev ile iliskili oldugu saptanmistir. Orgutsel muhalefet ile orgutsel prososyal davranis duzeyi arasinda negatif yonlu anlamli iliski tespit edilmistir. Yapilan regresyon analizi sonuclarina gore orgutsel muhalefetin, orgutsel prososyal davranislardaki degisimin yaklasik %48’ini acikladigi (R2=0,480) saptanmistir. Elde edilen sonuclara gore saglik calisanlarinin orgutsel muhalefet duzeyi arttikca orgutsel prososyal davranis duzeyi azalmaktadir. Calisanlarin orgutsel muhalefet duzeyinin dusurulmesi icin yapilacak calismalar saglik kurumlarinda prososyal davranislarin artmasini saglayacak ve hastanenin amac ve hedeflerine ulasmasinda katkida bulunacaktir. Bu nedenle saglik calisanlarinin orgutsel muhalefet duzeyinin dusurulmesi icin saglik kurumlarinin, alinan kararlara calisanlarin dahil edilmesi, calisanlara hastanenin vizyon ve misyonunun benimsetilmesi, yetki devri ve yonetime katilma gibi yonetimsel araclarla personelin guclendirilmesi onerilmektedir.