EGE BÖLGESİ KOŞULLARINDA ORGANİK HAYVAN YEMİ ÜRETİMİNDE FARKLI MÜNAVEBE SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Organik hayvanciligin gelisebilmesi kaliteli organik yem girdisinin yeterli seviyede olmasina baglidir. Maliyetlerin %70’ini yem girdisinin olusturdugu dusunuldugunde, bu sorunlar ulkemizde organik hayvanciligin gelismemesinin nedenleri arasinda yer almaktadir. Bu arastirmada, organik hayvan yemi yetistiriciliginde uygulanabilecek 6 farkli munavebe sistemi olusturulmustur. Deneme, tesaduf bloklari deneme deseninde 4 tekrarlamali olarak, 2013-2017 yillari arasinda yurutulmustur. Denemede parsellerden ekim oncesi ve sonrasinda toprak ornekleri alinarak verimlilik analizleri yapilmis ve her bitkiye “Organik Tarim Kanunu” dogrultusunda bitki besin maddesi uygulanmistir. Hasat sonrasinda bitkilerin verim degerleri ile yemlerin besin madde analizleri yapilmistir. Organik hayvan yemindeki buyuk sikintilardan biri olan ve kaliteyi etkileyen mikotoksin ve kuf analizleri yani sira, 6 farkli munavebe sisteminin maliyet analizleri sonucunda, munavebe sistemlerinden en fazla kar getirisi olan sistem belirlenmistir. Her bir munavabe sisteminin kuru madde, ham kul, ham yag, ham seluloz ve ham protein verimleri varyans analizleri de yapilarak, istatistiki olarak degerlendirilmistir. Alti farkli munavebe sistemi istatistiki olarak degerlendirildiginde, VI. munavebe sisteminde yer alan bitkilerden [(2014) ucgul+silajlik misir, (2015) fig/yulaf+misir dane (2016) ucgul+silajlik misir, (2017) fig/yulaf+misir dane] en yuksek yem besin icerigi saglanmistir. Yem besin maddelerinden, kuru madde (KM) ve ham yag (HY) verimleri bakimindan en yuksek degerler (sirasiyla 8805 kg ve 966 kg) VI. munavebe sisteminde elde edilmistir. Bu munavebeyi ikinci sirada ayni ozellikler acisindan II. munavebe sistemi takip etmistir. Denemenin basladigi doneme ait toprak analiz sonuclari ile denemenin bittigi yilda alinan topraklar karsilastirildiginda, makro ve mikro element miktarlarinda iyilesme ve yaprak analiz sonuclarinda eksikliklerin yeterli seviyelere cikis sagladigi tespit edilmistir. Butun yillar incelendiginde organik olarak yetistirilen hayvan yemlerinde maliyet acisindan en karli yem bitkileri kombinasyonu ucgul ve silajlik misir olarak saptanmistir. Bu munavebeye ait yem ham maddesinde mikotoksin acisindan da bir sorun yasanmamistir. Projeden elde edilen sonuclarla, organik yem bitkisi ureticisine, zengin icerikli, yuksek kaliteli yem cesitleri ve kendi icinde surekli bir munavebe dongusuyle en ucuz maliyetli uretim sistemi onerilmektedir.