Rosmarinus officinalis L. (Lamiales: Lamiaceae) uçucu yağının Callosobruchus maculatus (Fabricius, 1775) (Coleoptera: Chrysomelidae)’un ergin öncesi dönemlerine karşı fumigant toksisitesi

Turkiye’de ve bircok ulkede Borulce tohum bocegi, Callosobruchus maculatus (Fabricius, 1775) (Coleoptera: Chrysomelidae) borulce, nohut, mercimek, soya fasulyesi, kuru fasulye gibi depolanan baklagil tohumlarinda onemli bir zararlidir. Bu calismada, nohutta Borulce tohum boceginin yumurtalarina, dane icerisindeki ilk ve son donem larvalarina ve pupalarina karsi biberiye [ Rosmarinus officinalis L. (Lamiales: Lamiaceae)] ucucu yaginin fumigant toksisitesi arastirilmistir. Calisma, 2013 yilinda Selcuk Universitesi Ziraat Fakultesi Bitki Koruma Bolumu Entomoloji Laboratuvarinda 28±2⁰C sicaklik, %55±5 orantili nem ve tamamen karanlik ortamda yurutulmustur. Doz ve maruz birakma suresinin artisina paralel olarak C. maculatus ’un ergin oncesi donemlerinin olum oranlarinin arttigi belirlenmistir. Ergin oncesi donemler icerisinde en hassas donemlerin yumurta ve birinci larva donemi olurken, en dayanikli donemlerin ise pupa ve son donem larvalarin oldugu tespit edilmistir. 24 saat sureyle biberiye ucucu yaginin gaz haline maruz birakilan yumurtalarin, birinci donem larvalarin, son donem larvalarin ve pupalarin LC 50 degerleri sirasiyla 34.57, 27.64, 60.39 ve 60.34 µl/l hava olarak belirlenmistir. Biberiye ucucu yagin 50 µl/l hava konsantrasyonuna24 saat sureyle maruz birakilan yumurta, birinci donem larva, son donem larva ve pupalarda sirasiyla, %100, 91, 56 ve 46’ya varan olum oranlari tespit edilmistir. Sonuc olarak biberiye ucucu yaginin C. maculatus ’un ergin oncesi donemlerine karsi yuksek fumigant toksisiteye sahip oldugu tespit edilmistir.