ارزیابی تنوع صفات مورفولوژیک و مهم زراعی اکوتیپ های مختلف هندوانه (Citrullus lanatus) با استفاده از روش های آماری چند متغیره

هندوانه (Citrullus lanatus) گیاهی گرمسیری یا نیمه گرمسیری و سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدانی می باشد. تعداد 30 اکوتیپ مهم هندوانه از مناطق مختلف کشور جمع آوری و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت گردید. تعداد 16 صفت مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مختلف از جمله طول، عرض و قطر بذر، طول، عرض و قطر میوه، وزن میوه، وزن گوشت، ضخامت پوست، وزن صددانه مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه واریانس داده ها، تفاوت معنی دار برای کلیه صفات مورد مطالعه نشان داد. همبستگی صفت وزن میوه برای اکثر صفات مثبت و برای صفات طول و قطر میوه مثبت و معنی دار بود. در بررسی ضرایب تغییرات فنوتیپی، صفات تعدادگل نر، وزن صد دانه، وزن گوشت میوه و تعداد گره ساقه بالاترین مقدار را نشان دادند. تجزیه خوشه‌ای به روش حداقل واریانس وارد، توده‌های مورد مطالعه را درچهار گروه مجزا قرار داد. بر اساس تجزیه به مختصات اصلی، دو مولفه اول بیش از 92 درصد از کل تنوع بدست آمده را توجیه نمود. در مولفه اول صفات طول، عرض و قطر بذر، فاصله میانگره، تعداد برگ، تعداد گره ساقه، طول، عرض، قطر و وزن میوه و وزن گوشت و در مولفه دوم صفات تعداد گل نر، طول برگ و وزن گوشت در جهت مثبت و صفات طول و عرض بذر و pH در جهت منفی بیشترین همبستگی را نشان دادند. ضریب تنوع ژنتیکی وراثت پذیری عمومی در اکثر صفات مورد بررسی بالا بود که حاکی از بالا بودن بازده انتخاب برای این صفات می باشد.