ÇEVİRMENİN KİMLİĞİ VE ÇEVİRİ POLİTİKASI ÜZERİNE BİRİNCELEME: HASAN BEDREDDİN’İN POLİSİYE ROMANÇEVİRİLERİ

1913-1926 yillari arasinda Almanca ve Fransizca gibi Bati Dillerinden Osmanli Turkcesine otuz uc roman cevirisi yapan Hasan Bedreddin, donemin onde gelen cevirmenlerinden birisi olarak anilmaktadir. Bu bildiride Hasan Bedreddin’in yaptigi polisiye roman cevirileri, on soz ve son sozlerin tanikliginda ve de Israilli Ceviribilim kuramcisi Itamaar Even-Zohar’in coguldizge kurami cercevesinde ele alinacaktir. Bahsi gecen donemde ceviri eylemi edebiyat dizgesini sekillendirmede onemli bir rol oynamis, polisiye roman turunde bir cok eser Osmanli Turkcesine tercume edilmistir. Bildirinin temel inceleme nesnesini olusturmak uzere Hasan Bedreddin’in polisiye roman cevirilerine yazdigi on soz ve son sozlerin ceviriyazilari yapilarak yasadigi donemin ceviri politikasina ve de cevirmenin kimliginin okuyucu uzerindeki etkisine isik tutulmaya calisilacaktir. Hasan Bedreddin cevirmenligin yani sira, gazeteci ve yazar olarak da karsimiza cikmaktadir. Irdelemeye temel olan sorunsal Hasan Bedreddin ve roman cevirileri uzerine ceviribilim baglaminda on soz ve son soz odakli bir calismanin yapilmamis olmasidir. Cevirmen, tarihi romanlar ve Turkler ile ilgili romanlarin yaninda donemin hâkim roman turu olan polisiye roman turunde de ceviriler yapmistir. Bu cevirilerinin bazilarinda “Hasan Merzuk” takma adini kullanan cevirmenin hangi romanlarin veya yazarlarin cevirilerinde bu takma adi hangi nedenle kullandigi hatiratlarda ve on soz/son soz tanikliklarinda arastirilmaya calisilacaktir. Sonuc olarak Hasan Bedreddin’in yazar, gazeteci ve cevirmen kimlikleri dogrultusunda ceviri politikasini ve hedef okuyucuyu kitlesini nasil belirledigini ortaya koymak amaclanmaktadir.