بررسی دانش و عوامل موثر بر رفتار محیط زیستی گردشگران شمال کشور: مطالعه موردی استانهای زنجان و گلستان

چکچکیدهمقدمه و هدف: امروزه هدف نهایی حفاظت از محیط‌زیست در پیوند با محیط اجتماعی، افـزایش آگاهی‌های محیط زیستی در سطح جامعه و تقویت فرهنگ محیط زیستی در بخش‌های مختلف اجرایی است. در این مقاله به بررسی میزان دانش محیط زیستی جامعه گردشگران ایرانی و عوامل موثر بر رفتار محیط زیستی‌ آن‌ها و بررسی دیدگاه مردم نسبت به توسعه پایدار در سطح کشور ایران پرداخته شده است.مواد و روش‌ها: جامعه آماری این تحقیق گردشگران مناطق شمالی کشور در استان‌های زنجان و گلستان بوده است. بدین‌منظور یک-هزار پرسش‌نامه به روش مصاحبه و به‌صورت تصادفی از میان گردشگران در چند نقطه توریست‌پذیر واقع در محدوده مورد مطالعه توزیع، تکمیل و جمع‌آوری گردید. پس از تکمیل پرسش‌نامه‌ها، داده‌ها طبقه‌بندی و در جداول فراوانی‌های چندبعدی خلاصه گردید و به کمک تجزیه‌وتحلیل روش‌های آماری توصیفی و تحلیلی هم‌چون تحلیل واریانس(ANOVA)، دانکن(Duncan) و مان‌ویتنی(Mann _Whitney) روابط و تفاوت فی‌مابین متغیرهای ‌محیط زیستی موثر بر میزان آگاهی‌های فردی مشخص گردید. در تحلیل داده‌های بدست آمده از نرم افزارهای اس پی اس اس(SPPS) و اکسل(Excel) استفاده شد.بحث و یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاکی از وجود مجموعه‌ای‌ از فاکتورهای مختلفی است که در میزان آگاهی‌های محیط زیستی‌ افراد جامعه تاثیرگذار می‌باشند، ازجمله می‌توان به فاکتورهای سطح سواد، طول دوران تحصیل و سن اشاره نمود. هم‌چنین بین فاکتورهایی چون جنس، وضیعت‌تاهل و سطح درآمد و نوع اشتغال رابطه معناداری مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: شناسایی و ارزیابی فاکتورهای موثر در افزایش میزان دانش فردی به‌ ویژه در مسایل و مشکلات محیط زیستی در سطح کشور، برنامه‌ریزی صحیح و تلاش فراگیر، حفظ و ارتقا محیط‌ زیست کشور را همراه با افزایش مشارکت‌های افراد جامعه تضمین می‌نماید.