MUHASEBE DENETİMİNDE BENFORD KANUNU VE ÖLÇEKTEN BAĞIMSIZLIK YÖNTEMİNİN TEST EDİLMESİ

Benford Kanunu, sayilarin belirli hanelerinde her bir rakam icin rakamlarin rastlanma olasiliklarini ongoren bir matematik kuralidir. Benford Kanunu, muhtemel hatalarin, potansiyel hilelerin veya diger duzensizliklerin bulunmasi noktasinda denetcilere uygulamasi basit ve etkin bir yol saglamaktadir. Arastirmaci, rakamsal analiz yolu ile inceledigi verilerin rakamsal dagilimlarina bakarak soz konusu verilerin supheli olup olmadigi hakkinda fikir sahibi olabilmektedir. Arastirma Benford Kanunu’nun olcekten bagimsizlik ozelliginin belirlenmesi amaciyla yapilmistir. Calismada basamak dagilimi analizi icin sayisal analiz testleri ve istatistiki uygunlugu olcmek icin ortalama mutlak sapma testi kullanilmistir. Soz konusu testler Turkiye’de kimya sektorunde faaliyet gosteren bir sirketin para birimi Turk Lirasi olan satis faturalarindan olusan veri kumesine uygulanmistir. Arastirma kapsaminda veri kumesinin para birimi, 2018 yili ortalama Dolar/Turk Lirasi kuru ile Turk Lirasi’ndan Dolar’a cevrilmistir, yani olcegi degistirilmistir. Analiz sonucunda olcegi degistirilmis veri kumesinin Benford dagilimina uyum anlaminda orijinal veri kumesi ile ayni karakteristik yapiya sahip oldugu gorulmustur. Sonuc olarak, veri kumesinde suphe uyandiran bir durum varsa Benford Kanunu’nun bu durumu olcege bagli kalmaksizin tespit edebilecegi belirlenmistir.