A PRACTICAL APPROACH FOR OVER-THE-COUNTER DRUGS AVAILABILITY AND AFFORD ABILITY ASSESSMENT : RECETESİZİLAÇLARIN BULUNABİLİRLİK VE ERİŞİLEBİLİRLİK DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK UYGULAMALI BİR YAKLAŞIM

Recetesiz olarak satilan ilaclarin bulunabilirlik ve erisilebilirlik bakimindan degerlendirilmesi eczanelerin karsi karsiya geldikleri sorunlar ile ilgili bilgilerin bir unsuru olusturup iyi eczacilik uygulamalarinda onemlidir. Arastirmanin esas amaci recetesiz olarak satilan agri kesicilerin bulunabilirligi, klinik eczanelerindeki hizmet seviyesi ve benzeri ilaclara erisilebilirligin incelenmesidir. Kullanilan arastirma yontemi gozetmeli muhtemel(kontrol) inceleme yontemidir. Bulgar eczanelerinin 40'indan recetesiz olarak satilan 2003 yilinda tescil edilen butun agri kesiciler hakkinda bilgi topladik. Yapilan inceleme sonuclarina gore recetesiz olarak satilan butun agri kesicilerin yaklasik % 61 'i kis mevsiminde, % 59'u ise yaz mevsiminde eczanelerde bulunmakta, ticari markalarin yalniz % 42'si butun 118 Roza EVTIMOVA, Ilko GETOV, Zlatka DIMITROVA, Stanislav GEORGIEV eczanelerde bulunmaktadir. Bu hususlar recetesiz ilaclarin orantili ise dusuk kullanim seviyesini gosterdi. Yaz aylarina kiyasla kis aylarinda kaydedilen satis duzeyi % 18-20 oraninda daha yuksektir. Recetesiz olarak satilan agri kesicilerin perakende ortalama sinir fiyati devletce garantilenen asgari gunluk ucretinin % 76'sini olusturmaktadir. 11 agri kesicinin fiyatlari bu bedeli asmakta, ibuprofen iceren ilaclara erisim imkanlari en sinirlidir. Elde edilen sonuclara gore recetesiz olarak satilan agri kesicilerin bulunabilirlik, erisilebilirlik ve hizmet seviyesinin oldukca dusuk oldugu gorulmektedir. Tuketicilerin agri kesme kuvveti ile insan sagligina zararsizlik acisindan secim imkanlari yok denecek kadar azdir. Bu dogrultuda aliskanlik ile fiyat, belirleyici etkenlerdir