توسعه الگوی مفهومی عوامل اجتماعی تعیین کننده نابرابری در سلامت: یک مطالعه کیفی

مقدمه: توزﯾﻊ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ در کشورهای در حال توسعه ﯾﮑﯽ از ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﻋﻤﺪه ﻧﻈﺎم ﻫﺎی ﺳﻼﻣﺖ اﺳﺖ و اين نابرابری منجر به نابرابری در جايگاه اجتماعی و شرايط زندگی افراد شده و تلاش دولت ها در زمينه مداخلات اجتماعی را با شکست مواجه می نمايد. هدف از اين مطالعه توسعه الگوی مفهومی عوامل اجتماعی تعيين کننده نابرابری در سلامت بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر يک مطالعه کيفی به روش تحليل محتوا می باشد. مشارکت کنندگان در پژوهش را 33 نفر از خبرگان در زمينه عوامل اجتماعی تعيين کننده سلامت تشکيل دادند. روش نمونه گيری هدفمند بود. برای جمع آوری داده های کيفی، مصاحبه نيمه ساختارمند انجام شد. تحليل يافته ها با استفاده از روش تحليل محتوای هدايت شده تحت نرم افزار Nvivo صورت گرفت. يافته ها: در اين پژوهش 14 درون مايه و 55 زير درون مايه به عنوان عوامل تعيين کننده اجتماعی نابرابری در سلامت تبيين گرديد. درون مايه ها عبارتند از حوادث و تصادفات، جايگاه اقتصادی و اجتماعی، سياست های کلان اقتصادی، حاکميت و رهبری، سياست های اجتماعی، سياست های عمومی، فرهنگ و ارزش های اجتماعی، حمايت اجتماعی، انسجام و ثروت اجتماعی، حاکميت دينی، عوامل بين المللی، عوامل رفتاری و بيولوژيکی، عوامل روانی، سيستم سلامت و عوامل اجتماعی و جمعيتی. نتيجه گيری: ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی در ﺗﻮزﯾﻊ ﺳﻼﻣﺖ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب اﺳﺖ، چرا ﮐﻪ از ﻋﻮاﻣل تعديل پذير مانند وﺿﻌﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدی، وﺿﻌﯿﺖ آﻣﻮزش، اﺷﺘﻐﺎل و تسهيلات زﻧﺪگی نشأت می گيرد. با توجه به رويکرد عوامل اجتماعی تعيين کننده سلامت، پيشنهاد می گردد تا در تدوين سياست های اقتصادی و اجتماعی کلان کشور به آن توجه بيشتری گردد .