کاربرد واژه «آیه» در روایات شیعه با عنایت به صحیحه هشام بن سالم

واژه­ «آیه»، یکی از تقسیم بندی­های قرآنی مستند به خود قرآن است که در متن کلام الهی نیز به کار رفته است. این واژه، معانی و استعمالات مختلفی دارد که در روایاتی از معصومان(ع) برخی از این کاربردها ملاحظه می­شود. این مقاله درصدد واکاوی معانی این واژه و کاربردهای آن در روایات شیعه است. از جمله، حدیث هشام بن سالم که در ظاهر، دلالت دارد قرآن کریم مشتمل بر هفده هزار آیه است. اختلاف میان آن رقم و تعداد آیات قرآن، دانشوران علوم قرآن و حدیث را به تکاپوی رفع مشکل حدیث انداخته و راه­حل­هایی چون تأویل حدیث و حمل آن بر وحی بیانی، وحی غیرقرآنی و نسخ تلاوت را پیموده­اند. در این مقاله نشان داده شده است اساسا به چنین توجیهاتی نیاز نیست و یکی از کاربردهای این واژه در روایات، بخشی‌ از یک‌ آیه‌ کامل‌ می­باشد‌ که به‌ طور تقریبی‌ می‌توان‌ آن‌ را معادل‌ «عبارت»‌ معنا‌ کرد.