ORTA ASYA OĞUZ BOYLARI TARİHİNİN BAZI MESELELERİ

Ortacag Oguzlari uzerine yapilan calismalar arasinda ilk olarak Ebu’l-Gazi ve Muneccimbasi’nin eserleri dikkat cekmekte ve bu eserlerde konu ile ilgili onemli bilgiler bulunmaktadir. Avrupa’da D’Herbelot ve J. Deguignes, Rusya’da ise V. N. Tatisev ve N. M. Karamzin, Oguzlar hakkinda yapilan calismalara onculuk etmislerdir. Oguz Yabgu Devleti, Oguzlarin etnogenezi (Hunlardan, Tu-kuelerden veya Massagetlerden geldiklerine, Polovetsler veya Uygurlarla ayni olduklarina dair gorusler), tarih sahnesine cikisi, ilk yasam alanlari, siyasi faaliyetleri ile kabile ve toplum yapilari uzerine ozellikle SSCB’de yapilan arastirmalarda benzer veya farkli bakis acilari ifade edilmistir. Bu noktada V. V. Bartold, S. P. Tolstov, A. Yu. Yakubovskiy, A. A. Roslyakov ile diger Rus ve Sovyet tarihcilerinin yani sira, Avrupa ve Turkiye’de yapilan calismalardan da bahsedilebilir. Spuner-Menke ve K. Miller’in, Oguzlarin yasadiklari bolgeler hakkinda bilgi veren haritacilik calismalari da oldukca onemli olup, konuya katki saglayacak mahiyettedir. Oguzlarin Selcuklular donemi oncesinde bir devlet kurmus olup olmadiklari da tarihciler arasinda tartisma konusu olmustur. Selcuklularin ilk donemleri ve kokenleriyle ilgili olarak SSCB’de ve yurtdisinda arastirmalar yapan E. Blochet, N. Asim, Z. V. Togan, D. M. Dunlop, G. Weil, C. Cahen gibi tarihciler arasinda da (Mogol Salciutlardan, Kereyit veya Naymanlardan, Hazarlardan, Kirgiz bozkirlarindan gediklerine dair) ortak veya farkli gorusler bulunmaktadir.