"UNUTULMUŞ BİRİYİM" - 17. YÜZYIL ORTASINDA MACAR SÜVARİ SUBAYI İLE BUDİNLİ TÜRK ÇAVUŞUN SERBEST BIRAKILMA HİKAYELERİ

16-17. yuzyillarda Macar-Osmanli, daha genel anlamda Habsburg ve Osmanli Imparatorlugunun sinir bolgelerinde yasanan askeri seferlerin yani sira baris zamanlarinda da suren yagma ve capullar yuzunden esir dusenlerin serbest kalmasi icin agir fidyeler odeme olaganlasmisti. Macar tarih yazininda askerlerin esir edilmesi, alim satimi, fidyenin odemesi, esir degisimi, esaret yasamlari gibi konular gunumuzde de ragbet goren konular arasindadir. Makale, kendine ozgu bir gelenege sahip olan esir degisimi konusuyla ilgilenmektedir. Macar suvari subayi Ferenc Uki, 1659 ilkbaharinda, on yillik mahkumiyetinin ardindan 6.000 taller fidye ve Mustafa Cavus'un azat edilmesi karsiliginda Turk esaretinden kurtulmustu. Ferenc Uki icin odenen 6.000 taller fidye olarak kesinlikle yuksek bir tutar olarak nitelenebilir; ustelik bunun yaninda bir cavusun da azat edilmesi gerekmistir. Nicin fidye tutari bu denli yuksekti? Nicin Mustafa Cavus'un da azat edilmesi gerekiyordu? Habsburglarin Istanbul'daki daimi elcisi Simon Reniger von Reningen iki esirin akibeti konusunda uzun yillar suren gorusmelerde bulunmustu. Bu iki kisinin sahsi seruvenleri hangi sebeple Habsburg ve Osmanli imparatorlugu arasindaki diplomatik muzakerelerin en onemli gundemini olusturur hale gelmisti? Elinizdeki yazi, yukarida siralanan sorulara Avusturya ve Macaristan arsivlerindeki dikkatli calismalar sonucunda verilen yanitlari ihtiva etmekte ve Ferenc Uki ve Mustafa Cavus'un serbest birakilma oykusunu tarihsel acidan yeniden kurmaya calismaktadir.