تاثیر بازدارندگی تخمریزی و کشندگی اسانسهای رزماری، نعناع فلفلی و اکالیپتوس و عصاره آویشن باغی، فرمولهشده به صورت نانو و میکروامولسیون، روی سفیدبالک Bemisia tabaci در شرایط گلخانه

برخی اسانس‌ها و عصاره‌های  گیاهی دارای خواص حشره­کشی مطلوبی علیه سفیدبالک پنبه Bemisia tabaci Gen. می‌باشند ولی استفاده عملی و تجاری از آنها با توجه به فرار بودن و ناپایداری این مواد، کمتر صورت گرفته است. در این مطالعه اسانس­های رزماریL.  Rosmarinus officinalis، نعناع فلفلی Mentha piperita L.، اکالیپتوس L. globulesEucalyptus   و عصاره آویشن باغی L. Thymus vulgaris به صورت میکرو و نانوامولسیون فرموله ‌شد و کارایی حشره‌کشی و میزان بازدارندگی تخم‌ریزی این ترکیبات در شرایط گلخانه مورد آزمون قرار گرفت. ابتدا آزمون­های زیست‌سنجی به روش غوطه‌ورسازی برگ‌های حاوی پوره سن دو و سه انجام و شاخص LC90 تخمین زده شد. سپس آزمون بازدارندگی تخم‌ریزی  با روش پروتکل انتخاب آزاد (با اندازه‌گیری شاخص میزان تخمگذاری روی بوته‌ها) و همچنین آزمون میزان کشندگی تخم، پورة سنین مختلف و شفیره در غلظت LC90، در مقایسه با صابون گیاهی پالیزین®، آب مقطر و شاهد (بدون هیچ تیماری) انجام شد. تیمار نانوامولسیون محتوی مجموع اسانس‌ها (هرکدام از اسانس‌ها 2 درصد) با LC90 برابر با 1208/3 میلی‌گرم بر لیتر، سمیت بالایی نسبت به بقیه تیمارها روی پوره سن دو و سه این آفت داشت. همچنین این تیمار با میانگین 2/18 درصد تخم روی بوته‌ تیمارشده، کمترین درصد را بین تیمارها داشت که نشان‌دهندة بیشترین میزان بازدارندگی تخم‌ریزی است. این تیمار میانگین مرگ و میر تخم 0/25 درصد و مرگ و میر پوره و شفیره 6/51 درصد را نیز نشان داد. تیمار میکروامولسیون محتوی مجموع اسانس‌ها و عصاره (هرکدام از اسانس‌ها 2 درصد و عصاره 20 درصد) نیز اثرات قابل قبولی داشت (پارامترهای فوق به ترتیب 4617/3 میلی‌گرم بر لیتر،3/23، 3/42 و 0/74 درصد). کارایی این دو تیمار از صابون گیاهی پالیزین® و سایر تیمارها (میکروامولسیونی از 20 درصد عصاره، مواد جانبی تیمارها، آب مقطر و شاهد (بدون هیچ تیماری)) بیشتر بود و این دو تیمار می‌توانند با انجام آزمونهای تکمیلی در مدیریت تلفیقی این آفت مورد استفاده قرار گیرند.