واکاوی تأثیرات نوسازی دولتی بر وضعیت سیاسی ـ اجتماعی زنان افغانستان؛ با تأکید بر متن قوانین اساسی

برنامه نوسازی افغانستان، هم‌زمان با نوسازی در ایران و ترکیه شروع شد و طبقات و اقشار اجتماعی این کشور را تحت تأثیر قرار داد. متولی این امر، دولت و بازنمود آن، تدوین و تصویب هفت سند قانون اساسی بوده است. در این میان، وضعیت زنان افغانستان، متأثر از سرشت دولتی نوسازی بوده است. مقاله­ حاضر، با واکاوی متن قوانین اساسی افغانستان و اتکا به نظریه مدرنیته­های چندگانه آیزنشتات، درصدد واکاوی این مسئله است که فرازوفرودهای نوسازی دولتی افغانستان طی سال­های 1919 تا 2005م (1384-1298ش)، چه تأثیراتی بر وضعیت سیاسی ـ اجتماعی زنان افغان برجای گذاشته و بازنمود این امر، در قوانین اساسی این کشور چگونه بوده است؟ طبق فرضیه نوشتار، برنامه نوسازی دولت­های افغانستان در خصوص وضعیت زنان، به دلیل عدم مطابقت با بافتار سنتی ـ مذهبی جامعه، مسیری از افراط و تفریط را طی نموده است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که ارائه برنامه­های توسعه سکولاریستی، کمونیستی و یا قرائت­های جزمی و سلفی رادیکال، از مهم­ترین مشکلات برنامه‌های نوسازی در افغانستان در حوزه پیشرفت وضعیت سیاسی ـ اجتماعی زنان بوده است. ازاین‌رو، با وجود آنکه نوسازی دولتی، دستاوردهایی را به همراه داشته است، اما عدم درک مقتضیات بومی و بافت سنتی جامعه­ افغان، سبب افزایش مقاومت­ها و ناسازه­هایی در این حوزه شده است.