İZMİR İLİNE BAĞLI DOKUZ İLÇEDE İLKÖĞRETİM 1.SINIF ÖĞRENCİLERİNDE OBEZİTE SIKLIĞI

Giris-Amac: Cocuklarda obezite 21.yuzyilin en onemli halk sagligi sorunlarindan birisidir. Asiri kilolu ve obez cocuklarda yetiskinlik doneminde ve genc yasta seker hastaligi ve kalp-damar hastaliklari gibi hastaliklarin gelisme olasiligi daha fazladir. Turkiye’de sikligi giderek artan obezite ile mucadele icin 29.09.2010 tarih ve 27714 sayili Resmi Gazete’de “ Turkiye Saglikli Beslenme ve Hareketli Hayat Programi”  konulu 2010/22 sayili Basbakanlik Genelgesi yayimlanmistir. Bu kapsamda Obezite ile Mucadele ve Kontrol Programi hazirlanarak yururluge girmistir. Calismanin amaci Izmir iline bagli 9 ilcede ilkogretim 1. sinif ogrencilerinde obezite sikliginin belirlenmesidir. Gerec-Yontem: Calisma kesitsel tiptedir. Izmir’in kuzey, guney, dogu ve batisinda bulunan rastgele olarak secilen toplam 9 ilcedeki ilkogretim okullarinin 1.sinif ogrencilerinin tumune ulasilmaya calisilmistir. Izmir Halk Sagligi Mudurlugu tarafindan TSM’lerde kurulan Obezite Danisma Birimleri (ODB)’nde gorev yapan calisanlara antropometrik olcumlerde standardizasyonu saglamak amaciyla Kasim -Aralik 2012 tarihleri arasinda uc gunluk egitim verilmistir. Egitim sonrasinda ODB calisanlari tarafindan okullara gidilerek Antropometrik olcumler yapilmistir. Calisma yapilmadan once Il Milli Egitim Mudurlugu’nden izin alinmistir. Cocuklarin yasa gore agirliklari (YGA), yasa gore BKI’leri (YG-BKI) ve yasa gore boylari (YGB) DSO’nun 2007 yili referans degerlerine gore Antroplus programi ile hesaplanmistir. Referans grubun ortanca degerinden (-2SD) gosteren cocuklar dusuk tartili ve kisa boylu, (+2 SD) gosteren cocuklar obez ve uzun boylu olarak siniflandirilmis, aradaki grup normal kilolu olarak degerlendirilmistir. Ikili karsilastirmalarda vucut agirligina gore obez olanlar ve olmayanlar, boya gore kisa boylu olanlar ve olmayanlar olarak birlestirilerek degerlendirilmistir. Verilerin analizinde; kategorik degiskenler yuzde,surekli degiskenler ortalama±standart sapma olarak verilmistir. Kategorik degiskenlerin karsilastirilmasinda Ki-kare testi, surekli degiskenlerin karsilastirilmasinda t testi kullanilmistir. Istatistiksel analizler SPSS 11.5 programi ile gerceklestirilmistir. Bulgular: Ulasilan 6445 cocuktan 254’unun boy, agirlik ve dogum tarihi eksik oldugu icin 6191 cocuk calismaya alinmistir. Cocuklarin %49.4’u kiz, %50.6’si erkektir. Calismaya alinan cocuklarin, YGA Z skoru ortalamasi (0.11± 1.26), YG-BKI Z skoru ortalamasi 0.07± 1.47, YGB Z skoru ortalamasi 0.48± 1.15olarak bulunmustur. YGA’a bakildiginda obezite sikligi toplamda %7.6, erkeklerde %8.8, kizlarda %6.3 saptanmistir ve aralarindaki fark anlamlidir (p 0.05). Toplamda %3.3 cocugun bodur oldugu saptanmistir. YGB’na gore bodur olan cocuklarda YGA Z skoru ortalamasi (-1.39± 1.097), bodur olmayan cocuklardan (0.16± 1.241) anlamli olarak dusuk saptanmistir (p<0.05). YGA’a gore obez olma, bodur olan cocuklarda anlamli olarak daha dusuk oranda bulunmustur(p<0.001). Obezite sikligi Aliaga’da %9.9, Beydag’da %5.1, Dikili’de %10.5, Foca’da %6.4, Guzelbahce’de %12.8, Kinik’ta %6.7, Odemis’te %8.5, Seferihisar’da %8.5, Selcuk’ta %5.5 saptanmistir Sonuc: Arastirmada cocuklarda obezite sikligi yuksek saptanmistir. Erkeklerde obezite sikligi kizlara gore anlamli olarak fazladir. Obez olma orani, bodur olan cocuklarda anlamli olarak daha dusuktur. Ilcelere gore bakildiginda cok farkli obezite sikliklari saptanmistir. Obezitenin yuksek oldugu Guzelbahce, Dikili, Aliaga, Odemis ve Seferihisar gibi ilcelerde obezite ile ilgili girisimsel arastirmalar arttirilmalidir. Cocuklarda obezitenin azaltilmasi icin okul sagligi hizmetlerinde obezite egitimlerine onem verilmeli, fiziksel aktivite ve saglikli beslenmenin onemi anlatilmali, aileler obezite konusunda bilinclendirilmelidir. Anahtar Kelimeler: Cocukluk , obezite, boy kisaligi