Türkiye'deki organ aktarimi merkezlerine ait internet sitelerinde yer alan bilgilerin tip etiği açisindan değerlendirilmesi: Niteliksel bir çalişma Evaluation of the information provided in web sites of organ transplantation centers in turkey from the perspective of medical ethics: A qualitative study

Amac: Bu calisma, organ aktarimi merkezlerine ait internet sitelerinde yer alan bilgilerin tip etigi acisindan degerlendirilmesi amaciyla planlanmis niteliksel bir arastirmadir. Gerec ve Yontemler: Saglik Bakanligi'nin konuya iliskin yonergesinde yer alan merkez isimleri ve "organ nakli merkez(ler)i" anahtar terimleri Google arama motoruna girilmis, ulasilan organ nakli merkezlerinin internet sitelerindeki bilgiler incelenmistir. Iki tip etigi uzmaninin birbirinden bagimsiz olarak yaptigi degerlendirme sonucunda, her iki uzmanin da ortak olarak sorunlu ifadelerin yer aldigi yonunde degerlendirme yaptigi toplam 12 site tespit edilmistir. Sorunlu ifadelere yer verdigi tespit edilen 12 sitenin yalnizca biri kamu kurumu olup, digerleri ise ozel sektordeki merkezlerdir. Bulgular: Toplam 12 merkezin sitesinde yer alan ve tip etigi acisindan sorunlu bulunan ifadeler, arastirmacilar tarafindan "Merkezlerin kendilerini tanitirken kullandiklari iddialar", "merkezlerin saglik calisanlarini tanitirken kullandiklari iddialar", "laparoskopik yonteme iliskin iddialar" ve "tek bobrekle yasama iliskin iddialar" isimli 4 farkli baslik altinda siniflandirilmistir. Ifadelerde, merkezlerin kisileri bilgilendirmekten cok reklam yapma cabalarinin on plana ciktigi ve ozellikle canli vericiden organ aktariminin tip etigi ve hukuku acisindan duyarli olunmasi gereken unsurlara dikkat edilmedigi gozlenmistir. Tarafsiz ve eksiksiz bilgi verme amacina yonelik olmayan, kurumlarin cikarini on planda tutan ve canli vericiden organ bagisini tesvik etmeye yonelik bicimde yazilmis ifadelere yer verildigi saptanmistir. Sonuc: Organ aktarimi merkezlerine ait internet sitelerinde yer alan bilgilerin denetlenmesi ve bu surecin oncelikli olarak ozel sektordeki kurumlara yonelik bicimde gerceklestirilmesi gerekmektedir. Organ nakli merkezi yoneticilerinin ve calisanlarinin ozellikle canli vericiden organ naklinin etik ve hukuk boyutlarina iliskin bilgilerin ve duyarliligin da arttirilmasinin da bu konuda olumlu katki yapabilecegi sonucuna varilmistir. Aim: This study was planned as a qualitative one that aimed to evaluate the information on the web sites of Turkey's organ transplantation centers from the perspective of medical ethics. Material and Methods: The name of organ transplantation centers listed in the relevant directive issued by the Ministry of Health and the terms "organ transplantation center(s)" were used with the Google internet search engine. The