Peyzajın Görsel Estetik Değeri ve Peyzaj Çeşitliliği Arasındaki İlişkinin Objektif Paradigma ile Değerlendirilmesi

Insan ve peyzaj arasinda etkilesimli bir iliski vardir. Bu iliski, analitik yontemlerle degerlendirilebilir ve sonuclari gelecek peyzajlarin tasarlanmasini/planlanmasini etkileyecek sekilde kullanilabilir. Bu arastirma, dogal ve kulturel peyzaj ozellikleri ile dikkat ceken Bafa Golu ve yakin cevresini kapsayan Herakleia ad Latmos’da yurutulmustur. Bu arastirmanin iki amaci vardir: 1) insan ve peyzaj arasindaki etkilesimi gorsel peyzajin estetik degerine dayandirarak insanlarin begenisini akicilik teorisine bagli olarak tahmin etmek, 2) peyzajin gorsel estetik degeri ile peyzaj kompozisyonu arasindaki iliskiyi belirlemek. Bu arastirmada, insanlarin peyzajdaki mekânsal dagilimini Kernel yogunlugu yontemi ile degerlendirmek ve insanlarin gorsel tercihlerine dayanan peyzajin estetik degerini tahmin etmek icin yersel isaretli sosyal medya fotograflari (YIF) analiz edilmistir. Peyzajin gorsel estetik degeri dogrusal regresyon modellerinden en kucuk kareler yontemi (OLS) ile tahmin edilmistir. Bu arastirmada, peyzaj metriklerini hesaplamak amaciyla uretilen 2020 yilina ait arazi ortusu haritasi, Sentinel 2-A goruntusu kullanilarak yapay sinir aglari yontemi ile % 99 dogrulukla siniflandirilmistir. Peyzaj cesitliliginin degerlendirilmesinde, peyzaj metriklerinden peyzaj cesitliligini degerlendiren Shannon cesitlilik endeksi (SHDI) ve peyzajin sekilsel kompozisyonunu olcen sekil endeksi (SHAPE) kullanilmistir. Sonuc, YIF yogunlugunun Bafa Golu’nun dogusundaki Kapikiri Koyu ve cevresinde yogunlastigini gostermektedir. Peyzaj cesitliligi ile insanin gorsel begenisi arasinda istatistiksel olarak anlamli iliskiler bulunmus (p < 0,05), ancak iliskilerin zayif ve negatif yonlu oldugu sonucuna ulasilmistir. YIF yogunlugunun ayni ya da birbirine yakin karaktere sahip peyzajlar uzerinde olmasinin, peyzajin gorsel estetik degeri ile peyzaj cesitliligi arasindaki iliskiyi belirlerken onyargi olusturabilecegi tahmin edilmistir. Bu nedenle, peyzajin gorsel estetik degerini analiz ederken objektif paradigmaya subjektif paradigmanin entegre edilmesinin gerekliligi tartisilmistir.